Η Επιδημία της Παχυσαρκίας..!

Η παχυσαρκία πλήττει 630 εκατ. πρόσωπα*

Μας εξηγεί ο κος Ολύμπιος Παπαδημητρίου Πρόεδρος Σ.Φ.Ε.Ε.

•  Τι αλλάζει σήμερα ως προς τη θεραπευτική προσέγγιση, τα επιδημιολογικά στοιχεία και πως επηρεάζει τον εγχώριο πληθυσμό;

  Η παχυσαρκία είναι ένα φαινόμενο που ταλανίζει τις σύγχρονες κοινωνίες, θα έλεγα πως έχει διαστάσεις πανδημίας, δεδομένου πως αφορά περισσότερα από 630 εκατ. άτομα παγκοσμίως. Και ενώ συζητάμε συχνά για την παχυσαρκία εδώ και χρόνια, και ενώ σχεδόν όλοι μας έχουμε αναζητήσει στη διάρκεια της ζωής μας τρόπους να χάσουμε βάρος, είναι αμφίβολο αν στη συνείδηση μας αλλά και στον τρόπο προσέγγισης από τα συστήματα υγείας υπερισχύει η αντίληψη πως η παχυσαρκία είναι νόσος και δεν είναι θέμα ανθυγιεινού τρόπου ζωής, λαιμαργίας ή απροσεξίας, ή ακόμη χειρότερα θέμα αισθητικής.

   Τα επιδημιολογικά στοιχεία είναι δυσμενή, ιδιαίτερα για τη χώρα μας, και επιβεβαιώνονται με τα στοιχεία της πρόσφατης μελέτης ΕΜΕΝΟ.

  Πάνω από 3 στους 10 ενήλικες έχουν παχυσαρκία και δεν υπάρχουν ενδείξεις για τάση μείωσης αυτού του επιπολασμού.

Ουσιαστικά καθόμαστε πάνω σε μια υγειονομική βόμβα και αν δεν δράσουμε αποτελεσματικά, αυτή θα σκάσει στα θεμέλια του συστήματος υγείας μας. Τα καλά νέα είναι ότι σήμερα γνωρίζουμε περισσότερα από ποτέ για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και έχουμε επιτέλους στα χέρια μας αποτελεσματικά εργαλεία για τη διαχείριση του βάρους, μεταξύ αυτών και λύσεις φαρμακοθεραπείας.

• Παρόλο που η παχυσαρκία είναι μια σοβαρή χρόνια ασθένεια, συχνά παρεξηγείται και υποδιαγιγνώσκεται. Τι μας έχει διδάξει στα 100 και πλέον χρόνια η διαχείριση του διαβήτη και πως σχετίζεται με την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε επιστημονικό επίπεδο;

  Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 συσχετίζεται ευθέως με την παχυσαρκία.

  Όταν γινόμαστε παχύσαρκοι βάζουμε ισχυρή υποψηφιότητα να αποκτήσουμε και Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Είναι από τις πιο συχνές συννοσηρότητες που συνδέονται με την παχυσαρκία – και ας μην ξεχνάμε πως αυτές δεν είναι λίγες, ξεπερνούν τις 200.

  Η μάχη ενάντια στο διαβήτη όλα αυτά τα χρόνια, μας έδωσε τις πιο αποτελεσματικές σήμερα διαθέσιμες φαρμακευτικές προσεγγίσεις για την παχυσαρκία. Οι επιστήμονες, με πολυετείς μελέτες και έρευνες, ανακάλυψαν πως κάποιες ουσίες που έχουν ισχυρή ομοιότητα με μια εντερική ορμόνη – το γλυκαγονομορφο πεπτίδιο 1 – και χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2, οδηγούν και σε σημαντική μείωση του σωματικού βάρους μειώνοντας την όρεξη. Αυτό ισχύει επιλεκτικά για κάποιες ουσίες από αυτή την ομάδα, εφόσον λαμβάνονται σε συγκεκριμένες δόσεις.    

   Η ομάδα αυτών των ουσιών χρησιμοποιείται ήδη στον σακχαρώδη διαβήτη πριν από το 2010, και έτσι υπάρχει μεγάλη εμπειρία για την ασφάλειά τους. Να σημειώσω ότι σήμερα στην Ελλάδα είναι διαθέσιμη μια από αυτές τις ουσίες για χρήση στην παχυσαρκία, η οποία χορηγείται με σύσταση γιατρού βέβαια, με μια καθημερινή υποδόρια ένεση με σύστημα χορήγησης, απλά και ανώδυνα.

• Ποιες οι προσδοκίες της Novo Nordisk στον τομέα της Παχυσαρκίας για τo 2022 ; Ποιες αλλαγές σχεδιάζονται και τι νέο εισέρχεται στην αγορά;

  Η Novo Nordisk υλοποιεί ένα εκτεταμένο πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης νέων φαρμακευτικών λύσεων για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Το επόμενο ορόσημο σε αυτή μας την πορεία θα είναι η κυκλοφορία μιας νέας θεραπείας που θα χορηγείται με εβδομαδιαία υποδόρια ένεση και έχει δείξει διψήφιο ποσοστό απώλειας σωματικού βάρους. Από εκεί και πέρα στο μέλλον φιλοδοξούμε να παρουσιάσουμε και νέα μόρια για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας ή και συνδυασμούς αυτών με στόχο να αγγίξουμε απώλεια βάρους της τάξης του 25%. Αν το καταφέρουμε αυτό, θα ανταγωνιστούμε σε αποτελεσματικότητα ακόμη και την χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας η οποία εφαρμόζεται στις πιο βαριές περιπτώσεις παχυσαρκίας.

• Τα φάρμακα για την παχυσαρκία είναι αποτελεσματικά στο σύνολο του πληθυσμού; Ποιες περιπτώσεις αποτελούν «εξαίρεση» για κάποιον ασθενή;

  Τα φάρμακα για την παχυσαρκία, και τονίζω τον όρο φάρμακα γιατί υπάρχουν διάφορα παρασκευάσματα που ισχυρίζονται ότι έχουν αποτέλεσμα κατά της παχυσαρκίας αλλά δεν είναι φάρμακα και είναι ένα ερώτημα πόσο τεκμηριωμένοι είναι οι ισχυρισμοί τους σε κάποιες περιπτώσεις, πρέπει να χορηγούνται με σύσταση ιατρού, όπως βέβαια ισχύει για όλα τα φάρμακα. Δεν θα έλεγα πως υπάρχει συγκεκριμένη κατηγορία ή προφίλ ατόμου στο οποίο τα φάρμακα δεν θα έχουν αποτέλεσμα. Παρόλα αυτά τουλάχιστον για την δραστική ουσία που ανέφερα πιο πριν ότι διατίθεται και στην Ελλάδα σήμερα ως καθημερινή υποδόρια ένεση, συστήνεται αν μετά από ένα τρίμηνο χορήγησης δεν χαθεί περίπου το 5% του σωματικού βάρους τουλάχιστον, να διακόπτεται η χορήγησή της. Έτσι ακόμη και αν συμβεί αυτό σε ένα μικρό ποσοστό από όσους το λάβουν, δεν έχουν λόγο να το συνεχίσουν.

• Υπάρχει ανάγκη για δημιουργία εξατομικευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και διατροφής για ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα κατά της παχυσαρκίας; Κρίνεται πως απαιτούνται αλλαγές στο πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς και στη χώρα μας;

   Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ή καλύτερα η απώλεια σωματικού βάρους είναι μια σύνθετη διαδικασία που δεν μπορεί να επιτευχθεί αποκλειστικά με φάρμακα.

  Η σωστή και μετρημένη διατροφή, η σωματική δραστηριότητα, η ψυχολογική υποστήριξη, όπου απαιτείται, είναι συστατικά της ολιστικής υποστήριξης του ατόμου, πιθανώς δε πρέπει να προηγούνται της λήψης φαρμάκων, και ως πλάνο πρόληψης, και να συνεχίζονται κατά τη διάρκεια αυτής.

  Η εκπαίδευση του ατόμου είναι καθοριστική. Καθοριστική είναι επίσης και η διεπιστημονική συνεργασία διατροφολόγου-ιατρού αλλά και ψυχολόγου για ένα καλό αποτέλεσμα, αλλά κυριότερα για τη διατήρησή του. Η πολιτεία πρέπει να παίξει ρόλο εδώ, αφενός δημιουργώντας κάποια πρότυπα κέντρα αντιμετώπισης της παχυσαρκίας με πλήρη στελέχωση, αφετέρου χαράσσοντας τις κατευθύνσεις για αντιμετώπιση που θα ξεκινάει από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Επίσης η ασφαλιστική κάλυψη αποτελεσματικών θεραπευτικών επιλογών σε επιλεγμένες ομάδες πληθυσμού που θα έχουν το μέγιστο όφελος από τη χρήση τους είναι καθοριστικό βήμα. Είναι θέμα υγείας – δεν είναι θέμα αισθητικής !

• Γυρίζοντας σελίδα, υπό τη θέση του προέδρου του ΣΦΕΕ, ποια η μέχρι στιγμής επικοινωνία σας με τον υπουργό Υγείας κ. Πλεύρη, όσον αφορά τη στήριξη του φαρμακευτικού κλάδου αλλά και των χρόνιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αγορά τα τελευταία χρόνια;

  Η επικοινωνία μας με το υπουργείο υγείας είναι πάρα πολύ καλή και η ηγεσία του γνωρίζει σε σημαντικό βάθος τα θέματα της υγείας και ιδιαίτερα του φαρμάκου. Ωστόσο στην πράξη προς το παρόν έχουμε δει κυρίως προθέσεις και όχι αποτελέσματα. Και βέβαια δεν ξεφεύγουμε από την πεπατημένη που είναι η περαιτέρω οικονομική πίεση στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις χωρίς να γίνονται κινήσεις για την αξιολόγηση της κατανάλωσης και των όσων τη δημιουργούν.

  Γενικά συνεχίζει να υπάρχει ατολμία στη λήψη ουσιαστικά μεταρρυθμιστικών μέτρων και βραδύτητα στη λήψη αποφάσεων, αφού ακόμη και κάποια μέτρα που εξαγγέλθηκαν προς την σωστή κατεύθυνση δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί.

  Ακόμη και το σημαντικό μέτρο ενθάρρυνσης των επενδύσεων που εισήχθη με τον συμψηφισμό δαπανών επενδύσεων παραγωγικών ή σε κλινικές μελέτες, με ποσά από το clawback το 2019, έχει πλέον ευτελιστεί και απαξιωθεί με την ένταξή του στο πρόγραμμα ανάκαμψης (RRF) αφού πλήττει άμεσα τα κίνητρα για προσέλκυση περισσότερων κλινικών μελετών που αποτελούν μια ξεκάθαρη μορφή Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (FDI).

• Πόσο ορατή είναι η εφαρμογή των δεσμεύσεων της πολιτείας για μείωση του clawback που απειλεί τη βιωσιμότητα των φαρμακευτικών επιχειρήσεων; Μετά από επανειλημμένες συναντήσεις, συζητήσεις και παρουσιάσεις, κρίνεται πως θα υπάρξει «φως στο τούνελ»;

  Η πολιτεία μετά από αγώνα ετών και Ευρωπαϊκές πιέσεις ενέταξε στο πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ένα φιλόδοξο πλάνο μείωσης του clawback σε σχέση με τα επίπεδα που αυτό κυμάνθηκε το 2020, για την περίοδο 2022 – 2025.

  Ωστόσο ο τρόπος που επιχειρείται να επιτευχθεί αυτό, προς το παρόν τουλάχιστον, αποτελεί λογιστικό τέχνασμα και όχι ουσιαστική προσπάθεια για τη μείωση του clawback.

Μέσω ομαδικών και συνεχών διαπραγματεύσεων κατηγοριών φαρμάκων επιχειρείται η σύναψη συμφωνιών με βάση τις οποίες θα προπληρώνονται clawback και rebate, με τη μορφή εκπτώσεων στα ίδια ή και χειρότερα επίπεδα επιστροφών από εκείνα που επιβάρυναν την φαρμακοβιομηχανία το 2020. Το αποτέλεσμα θα είναι, εφόσον αποδώσει αυτή η τακτική, ότι το μέγεθος που λέγεται clawback θα μειώνεται (αφού θα προπληρώνεται σαν έκπτωση) αλλά ο καθαρός εναπομείνας κύκλος εργασιών για τις εταιρείες θα είναι ίδιος ή χειρότερος σε σχέση με το παρελθόν.

  Αυτό θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο την είσοδο νέων φαρμάκων στην χώρα ενώ δεν αποκλείεται να κινδυνέψει και η διατήρηση υπαρχόντων φαρμάκων στην αγορά.

   Η αναθεώρηση της χρηματοδότησης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης είναι ξεκάθαρη ανάγκη αλλά η πολιτεία κωφεύει. Την ίδια στιγμή κωλυσιεργεί στην υλοποίηση ψηφιακών μεταρρυθμίσεων που έχουν τη δυνατότητα να αναβαθμίσουν την αποτελεσματικότητα του συστήματος.

  Μ’ αυτά και μ’ αυτά το μόνο φως που βλέπω στο τούνελ είναι το τρένο που έρχεται από την άλλη πλευρά…

 

~~~ 

 

Ο κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου

είναι Γενικός Διευθυντής στην Novo Nordisk Hellas και Πρόεδρος Σ.Φ.Ε.Ε.

 *Τμηματική αναδημοσίευση της συνέντευξης του Κοσμά Ζακυνθινού από το έγκριτο healthpharma.gr  

 

~~~ 

 

 Και η εύστοχη Yolo αποτύπωση του προβλήματος: