Οι ακρίτες της Ψυχικής Υγείας στο προσκήνιο: 1st Festival Of Mental Health Promotion

  Ο ψυχιατρικός τομέας του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης "Βοστάνειο" διοργανώνει:

   «Τελεστήριο Ελελεύ*: λεγόμενα- δρώμενα-δεικνύμενα»

  Θα διεξαχθεί στη Μυτιλήνη 25, 26 & 27 Αυγούστου 2023.
Ο σκοπός του φεστιβάλ είναι η διαχείριση του στίγματος που φέρει τόσο η νόσος στον ψυχικά πάσχοντα όσο και ο «καθιερωμένος» ρόλος του ψυχικά υγιή.

   We would like to inform you that the Psychiatric Department of General Hospital of Mytilene "VOSTANIO" under the auspices of the 2nd Health Region of Piraeus and Aegean and the Administration of the Mytilene Hospital, is organizing the Festival "Eleleph Ceremony: Words-Actions-Images" ” on August 25, 26 and 27, 2023.
   The purpose of this action is to manage the stigma that both the disease brings to the mentally ill, as well as the "established" role of the mentally healthy. The Festival events will take place as follows:
On Friday 25-08-2023 and Saturday 26-08-2023 in the area of ​​the Psychiatric Clinic building from 9.00 a.m. to 2.00 p.m. and in the "Tsamakia" area opposite the entrance to the EOT Plaza from 7.00 p.m. to 12.00 a.m.
  The events in the area of ​​the Psychiatric Clinic of G. N. Mytilini concern Events, namely: Exhibition of Visual Arts - patients and non-patients, native and refugee population - at the Regular Outpatient Clinics of the Psychiatric Department of G. N. Mytilini. Therapeutic groups in the forecourt and surrounding area of ​​the Psychiatric Clinic. Provision of small meals to the participants. Interactive Presentations. Decoration - painting of the exterior of the building with the participation of Artists in the context of Art Therapy.
The Artistic Events & Therapeutic Events, which will take place on the first two days, during the evening hours in the "Tsamakia" area of ​​Mytilene Castle, will involve: speeches, traditional dances, choirs, concerts & open psychotherapy groups.
  On Sunday, August 27, 2023, a therapeutic excursion of therapists - patients & community population will take place on "Charamida" beach, where "open" psychotherapy groups, events and a concert will be held for the closing ceremony of the Festival.
For more information, you can contact the Office of Psychologists at 2251351184 or at the email festivalpsy2023@gmail.com.

*σημείωση: η κακοποίηση της ορθρογραφίας στην αναπαραγωγή του τίτλου (οξεία αντί της υπέροχης περισπωμένης στο "Ελελεύ")  οφείλεται στην ψηφιακή έλλειψη της γραμματοσειράς...

 

 

Μπορούμε να ζήσουμε για πάντα;

Hydractinia: Το ζωύφιο που «κρύβει» τον μηχανισμό της γήρανσης

   Ένα μικροσκοπικό θαλάσσιο πλάσμα, το Hydractinia symbiolongicarpus, ήταν η αιτία για να ανακαλύψουν οι επιστήμονες του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ μηχανισμούς που σχετίζονται με την γήρανση και την αναγέννηση, καθώς το ζωύφιο αυτό, μπορεί να αναγεννήσει ολόκληρο το σώμα του, μόνο από το στόμα του.

   Το Hydractinia symbiolongicarpus είναι αθάνατο!

  

   Πρόκειται για το υδρόζωο με σχήμα σωλήνα που ζει πάνω στα καβούρια – ερημίτες, τη στιγμή που ξεκινά την αναγέννησή του, ακολουθεί μια μοριακή διαδικασία που σχετίζεται με αυτήν της γήρανσης. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Cell Reports, το Hydractinia αποδεικνύει ότι οι θεμελιώδεις βιολογικές διαδικασίες της αναγέννησης και της γήρανσης είναι αλληλένδετες, παρέχοντας νέα προοπτική για το πώς εξελίχθηκε η γήρανση.

   Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στη μελέτη τους «η σταθερότητα στην πορεία της ζωής των κυττάρων είναι απαραίτητη για τη διατήρηση του «νόμου και της τάξης» στα πολύπλοκα ζώα. Όμως αυτή η σταθερότητα, μειώνει την πλαστικότητα των κυττάρων και περιορίζει έτσι, την ικανότητά τους να αναγεννιούνται».

«Αυτή η αντισταθμιστική λειτουργία έχει ως αποτέλεσμα τα περισσότερα σύγχρονα υδρόζωα να είναι είτε απλά και αναγεννητικά, είτε πολύπλοκα και μη αναγεννητικά».

   Οι μηχανισμοί που μεσολαβούν στην κυτταρική πλαστικότητα και επιτρέπουν την αναγέννηση παραμένουν άγνωστοι.

   Δείχνουν ότι τα σήματα που εκπέμπονται από γηρασμένα κύτταρα μπορούν να αποσταθεροποιήσουν τη διαφοροποιημένη κατάσταση των γειτονικών σωματικών κυττάρων, επαναπρογραμματίζοντάς τα σε βλαστοκύτταρα που είναι ικανά να οδηγήσουν την αναγέννηση ολόκληρου του σώματος στο Hydractinia symbiolongicarpus.

   «Εκτιμούμε ότι η σηματοδότηση γήρανσης είναι ένας αρχαίος μηχανισμός που μεσολαβεί στην κυτταρική πλαστικότητα. Η κατανόηση του περιβάλλοντος γήρανσης που προωθεί τον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό θα μπορούσε να προσφέρει μια νέα διαδρομή για την ενίσχυση της αναγέννησης».

   Προηγουμένως, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το Hydractinia έχει μια ειδική ομάδα βλαστοκυττάρων για αναγέννηση. Τα βλαστοκύτταρα μπορούν να μετατραπούν σε άλλους τύπους κυττάρων και επομένως είναι χρήσιμα για τη δημιουργία νέων τμημάτων του σώματος. Στους ανθρώπους, τα βλαστοκύτταρα δρουν κυρίως στην ανάπτυξη, αλλά οργανισμοί υψηλής αναγέννησης όπως η Hydractinia χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Το Hydractinia αποθηκεύει τα βλαστοκύτταρα που οδηγούν στην αναγέννηση στον κάτω κορμό του σώματός του. 

   Ωστόσο, όταν οι ερευνητές αφαιρούν το στόμα - ένα μέρος μακριά από το σημείο όπου βρίσκονται τα βλαστοκύτταρα - το στόμα αναπτύσσεται σε ένα νέο σώμα. Σε αντίθεση με τα ανθρώπινα κύτταρα που είναι κλειδωμένα στη μοίρα τους, τα ενήλικα κύτταρα ορισμένων υψηλά αναγεννητικών οργανισμών μπορούν να επανέλθουν σε βλαστοκύτταρα όταν ο οργανισμός τραυματιστεί, αν και αυτή η διαδικασία δεν είναι καλά κατανοητή. Οι ερευνητές λοιπόν θεώρησαν ότι η Hydractinia πρέπει να δημιουργήσει νέα βλαστοκύτταρα και αναζήτησαν σήματα σε μοριακό επίπεδο που θα μπορούσαν να κατευθύνουν αυτή τη διαδικασία. Όταν η αλληλουχία RNA έδειξε τη γήρανση, οι ερευνητές σάρωσαν το γονιδίωμα της Hydractinia για αλληλουχίες όπως αυτές των γονιδίων που σχετίζονται με τη γήρανση στον άνθρωπο. Από τα τρία γονίδια που εντόπισαν, το ένα «ενεργοποιήθηκε» σε κύτταρα κοντά στο σημείο όπου κόπηκε το στόμα του υδρόζωου. Όταν οι ερευνητές διέγραψαν αυτό το γονίδιο, η ικανότητα των υδρόζωων να αναπτύσσουν γηρασμένα κύτταρα μπλοκαρίστηκε και χωρίς τα γηρασμένα κύτταρα, τα ζώα δεν ανέπτυξαν νέα βλαστοκύτταρα και δεν μπορούσαν να αναγεννηθούν.

Μια αποικία του υδρόζωου Hydractinia symbiolongicarpus περιλαμβάνει γενετικά πανομοιότυπους αλλά μορφολογικά διακριτούς και λειτουργικά εξειδικευμένους τύπους πολύποδων. Οι κύριοι διαχωρισμοί για τις διεργασίες τους, είναι για την διατροφή, την αναπαραγωγή και την άμυνα. Στο H. symbiolongicarpus, ο πολύποδας τροφοδοσίας (που ονομάζεται γαστροζωοειδές) έχει επιμήκη πλοκάμια και ένα στόμα.

   Σύμφωνα με τον Τσάρλς Ρότιμι -διευθυντή του Εσωτερικού Προγράμματος Έρευνας του Εθνικού Ινστιτούτου Έρευνας Ανθρώπινου Γονιδιώματος (NHGRI) και που αποτελεί τμήμα του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ- μας λέει: «Μελέτες όπως αυτή που διερευνούν τη βιολογία ασυνήθιστων οργανισμών, αποκαλύπτουν πόσο καθολικές είναι πολλές βιολογικές διεργασίες και πόσα πρέπει να καταλάβουμε ακόμη για τις λειτουργίες, τις σχέσεις και την εξέλιξή τους. Τέτοια ευρήματα έχουν μεγάλες δυνατότητες για την παροχή νέων γνώσεων για την ανθρώπινη βιολογία».

   Η αποκάλυψη της εξελικτικής προέλευσης των θεμελιωδών βιολογικών διεργασιών, όπως η γήρανση και η θεραπεία, είναι απαραίτητη για την κατανόηση της ανθρώπινης υγείας και των ασθενειών.

   Οι άνθρωποι έχουν κάποια ικανότητα να αναγεννώνται, όπως να θεραπεύσουν ένα σπασμένο κόκκαλο ή ακόμα και να αναγεννήσουν ένα κατεστραμμένο συκώτι. Κάποια άλλα ζώα, όπως οι σαλαμάνδρες και τα ψάρια ζέβρα, μπορούν να αντικαταστήσουν ολόκληρα άκρα και να αναπληρώσουν μια σειρά οργάνων. Ωστόσο, τα υδρόζωα με απλό σώμα, όπως η Hydractinia, έχουν συχνά τις πιο ακραίες αναγεννητικές ικανότητες, όπως η ανάπτυξη ενός ολόκληρου νέου σώματος από ένα κομμάτι ιστού.

Η Hydra vulgaris, στενός συγγενής της Hyrdactinia, έχει επίσης ανοσία στις επιπτώσεις της γήρανσης.

   «Οι περισσότερες μελέτες για τη γήρανση σχετίζονται με τη χρόνια φλεγμονή, τον καρκίνο και τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία. Τυπικά, στους ανθρώπους, τα γηρασμένα κύτταρα παραμένουν γηρασμένα και αυτά τα κύτταρα προκαλούν χρόνια φλεγμονή και προκαλούν γήρανση στα γειτονικά κύτταρα. Από ζώα όπως η Hydractinia, μπορούμε να μάθουμε πώς η γήρανση μπορεί να είναι ευεργετική και να διευρύνουμε την κατανόησή μας για τη γήρανση και τη θεραπεία», δήλωσε ο Ανδρέας Μπαξεβάνης, ανώτερος επιστήμονας στο NHGRI και συγγραφέας της μελέτης. 

 

Το Hydractinia αποθηκεύει τα βλαστοκύτταρα

   

   Όταν η αλληλουχία του RNA έδειξε τη γήρανση, οι ερευνητές σάρωσαν το γονιδίωμα της Hydractinia για αλληλουχίες όπως αυτές των γονιδίων που σχετίζονται με τη γήρανση στον άνθρωπο. Από τα τρία γονίδια που εντόπισαν, το ένα «ενεργοποιήθηκε» σε κύτταρα κοντά στο σημείο όπου κόπηκε το ζώο. Όταν οι ερευνητές διέγραψαν αυτό το γονίδιο, η ικανότητα των ζώων να αναπτύσσουν γηρασμένα κύτταρα μπλοκαρίστηκε και χωρίς τα γηρασμένα κύτταρα, τα ζώα δεν ανέπτυξαν νέα βλαστοκύτταρα και δεν μπορούσαν να αναγεννηθούν.

   Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα γηρασμένα κύτταρα στην Hydractinia για να βρουν πώς αυτό το ζώο παρακάμπτει τις βλαβερές συνέπειες της γήρανσης. Απροσδόκητα τα ζώα ξέρασαν τα γηρασμένα κύτταρα από το στόμα τους.

 

Ο αναγεννητικός ρόλος για τη γήρανση είναι αντίθετος με τα ευρήματα στα ανθρώπινα κύτταρα

   Ενώ εμείς @ άνθρωπ@ δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από τα γηρασμένα κύτταρα τόσο εύκολα, οι ρόλοι των γονιδίων που σχετίζονται με τη γήρανση στο Hydractinia υποδηλώνουν πώς εξελίχθηκε η διαδικασία της γήρανσης.

Τα Ανοξολότι είναι επίσης ικανά για αναγέννηση ιστών.

  "Η ικανότητα αναγέννησης είναι στην πραγματικότητα πολύ κοινή στα ζώα και είναι ευρέως κατανεμημένη σε περίπου 35 φυλές  ζώων στη Γη. Πολλές από αυτές τις ομάδες είναι θαλάσσια ασπόνδυλα που μπορούν να έχουν απίστευτες αναγεννητικές ικανότητες. Αυτές περιλαμβάνουν τις θαλάσσιες ανεμώνες και τα πλατιά σκουλίκια αλλά υπάρχουν πολλά άλλα όπως τα θαλάσσια αστέρια, τα σκουλήκια βελανιδιών, τα μαλάκια, κ.λπ.", μας εξιστορεί η Heather Marlow, επίκουρη καθηγήτρια οργανικής βιολογίας και ανατομίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

  Εμείς @ άνθρωπ@ είχαμε για τελευταία φορά έναν πρόγονο με την Hydractinia – και τους στενούς της συγγενείς, τις μέδουσες και τα κοράλλια – πριν από περισσότερα από 600 εκατομμύρια χρόνια, και αυτά τα ζώα δεν γερνούν καθόλου. Εξαιτίας αυτών των παραγόντων, το Hydractinia μπορεί να παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τους πρώτους ζωικούς προγόνους μας. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θεωρούν ότι η αναγέννηση μπορεί να ήταν η αρχική λειτουργία της γήρανσης στα πρώτα ζώα. 

 

   «Ακόμα δεν καταλαβαίνουμε πώς τα γηρασμένα κύτταρα πυροδοτούν την αναγέννηση ή πόσο διαδεδομένη είναι αυτή η διαδικασία στο ζωικό βασίλειο», είπε ο Δρ Μπαξεβάνης. «Ευτυχώς, μελετώντας μερικούς από τους πιο μακρινούς συγγενείς μας, μπορούμε να αρχίσουμε να αποκαλύπτουμε μερικά από τα μυστικά της αναγέννησης και της γήρανσης – μυστικά που μπορεί τελικά να προωθήσουν τον τομέα της αναγεννητικής ιατρικής και τη μελέτη ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία».

 

Αναφορές, πηγές:

healthpharma.gr

 

Wikipedia: Hydractinia symbiolongicarpus

 

U.S. National Institutes of Health

 

Newsweek: This Mysterious Sea Creature Is Immortal

 

Σχόλιο (off topic) για τις Πλάνες του Διαφωτισμού...

  Θρησκεία και πολιτική

Όσοι πιστεύουν ότι πολιτική και θρησκεία
δεν αναμειγνύονται, δεν καταλαβαίνουν καμιά τους.
ΑΛΜΠΕΡΤ ΑΪΝΣΤΑΪΝ

   Μια από τις αυταπάτες του Διαφωτισμού ανἐκαθεν ήταν ότι διαχωρίζοντας την Εκκλησία από το Κράτος, θα κρατηθεί η θρησκεία μακριά από την πολιτική. Μια ματιά σε κράτη από την απαρχή τους αμιγώς κοσμικά, τις ΗΠΑ ή την Τουρκία λ.χ., δείχνει το μέγεθος της πλάνης. Ο προτεσταντικός ριζοσπαστισμός στις ΗΠΑ, η εθνική ορθοδοξία του Πούτιν, ο πολιτικός ισλαμισμός σε όλες του τις εκδοχές, ο ινδουϊσμός του Μόντι, ο ζηλωτικός ιουδαϊσμός του Νετανιάχου είναι μερικές ακόμη αποδείξεις για τι συμβαίνει σήμερα στην πράξη, παγκοσμίως.

   Μια δεύτερη αυταπάτη του Διαφωτισμού είναι ότι η θρησκεία έχει να κάνει πρωτίστως με την μεταφυσική πίστη, ότι μπορεί να αρκεστεί στα του οίκου της στο μέτρο που δίνεται στους πιστούς της η ελευθερία να την ασκούν.

Η θρησκεία όμως μόνο δευτεροτριτευόντως έχει να κάνει με την πίστη και τα θεολογικά δόγματα. Η θρησκεία προσδίδει ταυτότητα, πυξίδα, προσανατολισμό, κοινωνικοποιεί, διαπλάθει συλλογικότητες, είναι δίχτυ κοινοτικής ασφάλειας και μέριμνας. Αυτή είναι η κύρια λειτουργία της, όχι η λατρεία σ’ ένα εν υψίστοις Ανώτατο Ον.

 

 "Εάν υπάρχει κάτι που γνωρίζεις, διάδωσε το. 

Εάν υπάρχει κάτι που δε γνωρίζεις, αναζήτησε το."

   

   Η νεωτερικότητα όλα αυτά προσπάθησε να τα αναπληρώσει, και το πέτυχε για ένα διάστημα, με την οικονομική ανάπτυξη και το κράτος προνοίας. Από τη στιγμή που και το ένα και το δεύτερο στόμωσαν, ήταν επόμενο ότι κάτι άλλο θα επιχειρούσε να πάρει τη θέση τους.

Πριν λίγες μέρες μόλις ο Ντόναλντ Τραμπ αναρωτήθηκε ρητορικά στη λαοσύναξη των Αμερικανών ευαγγελικαλιστών αν ένας χριστιανός μπορεί ποτέ να ψηφίζει Δημοκρατικούς.

Και το ερώτημά του έχει βάση, κοσμική θρησκεία αυτών των τελευταίων είναι ο ατομοκεντρικός δικαιωματισμός, που δεν συμβιβάζεται με την ατομική και κοινωνική ηθική του χριστιανισμού. (Για την ακρίβεια, είναι οι αντίποδές της).

  Όμως η πραγματική διαπάλη εδώ βρίσκεται κάτω από τα δόγματα και τις ιδεολογίες. Η σύγκρουση είναι κοινωνική/ταξική: η βαθιά εθνικόφρων και παραδοσιολατρική Αμερική των περιοχών της σκουριάς και της παρακμής εξεγείρεται κατά των υπερφιλελεύθερων διεθνιστικών ελίτ της Ουώλλ Στρητ και των μητροπόλεων.   

  Ο χριστιανισμός και ο δικαιωματισμός εδώ είναι απλώς τα σύμβολα, τα ιερά λάβαρα δύο διαφορετικών κόσμων. Και η (κοσμοϊστορική) σύγκρουση θα είναι απηνής, διότι πλέον δεν υπάρχει τίποτε που να γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσά τους...

 

Δείτε την συνέχεια της αναδημοσίευσης 

του κειμένου του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

στο σπουδαίο blog Νέον Πλανόδιον

"Αυτοβοήθεια στην Ψυχική Υγεία" επιτυχής η εκδήλωση

Από αριστερά ο Έφορος Γραμματείας Αντώνης Μαυρογένης, στην μέση η Συμπρόεδρος Ευαγγελία Καπετάνου, στα δεξιά ο Συμπρόεδρος Άκης Ασπρογέρακας.

Ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία

 η ενημερωτική εκδήλωση για την 

"Αυτοβοήθεια στην Ψυχική Υγεία".

 

Μαζευτήκαμε εχθές Τετάρτη 12 Ιουλίου 

στην κεντρική αίθουσα του μαχόμενου συλλόγου

 Κίνηση Αλληλεγγύης Πατησίων

στην οδό Τσίλερ 59 στα Άνω Πατήσια.

 

~~~

 

Μετά το θερμό καλωσόρισμα του προέδρου 

Παύλου Κωνσταντινίδη 

εκ μέρους της φιλοξενούσας και συνδιοργανώτριας συλλογικότητας, ξεκίνησαν οι εισηγήσεις

 από τα πρόσωπα της ΚΟΦΙΨΥ.

 Έθεσαν μία καλή βάση συζήτησης 

όπου αναδείχθηκε η βαθειά ανάγκη ψυχικής βοήθειας 

απέναντι στις βασικές ελλείψεις

του ιατρικού και προνοιακού πρωτοβάθμιου επιπέδου.

Τονίσθηκε η αδυναμία του ψυχιατρικού νοσοκομειακού συστήματος να διαχειρισθεί αποτελεσματικά και με την απαιτούμενη ποιότητα υπηρεσιών τον τεράστιο αριθμητικά φόρτο των πασχόντων ψυχικά συνανθρώπων μας.

Πρόκειται για ένα σύστημα χωρίς τις απαραίτητες ενδιάμεσες βαθμίδες με τα διακριτά επίπεδα συνάρθρωσης, τις ξεχωριστές αρμοδιότητες, τον έλεγχο και τη λογοδοσία. Απουσιάζουν δηλαδή τα στοιχεία που θα αποφόρτιζαν, θα ανακούφιζαν και εκτόνωναν τον ψυχικό πόνο και που θα ήσαν άμεσα συνδεμένα με την κοινότητα. Κατ' αυτό τον τρόπο ζούμε τα φαινόμενα της απίσχανσης και εγκατάλειψης των αδυνάμων αδελφών μας και την επακόλουθη κοινωνική βαρβαρότητα. 

 

 ~~~

   

Οι αναφορές δεν σταμάτησαν μόνο στα παραπάνω: συνδυάστηκαν στην ολέθρια εμπειρία διαχείρισης της πανδημίας με την έλλειψη συστηματικής βοήθειας σε κάθε γειτονιά, νοικοκυριό, μοναχικό πρόσωπο που υποφέρει.

Οι συζήτηση άναψε: οι εισηγήσεις από την ΚΟΦιΨΥ έδωσαν το έναυσμα για καλές ερωτήσεις. Στην είσοδο επάνω δεξιά διακρίνουμε τον παλαίμαχο ακτιβιστή και Αντιπρόεδρο ΔΣ της Κίνησης Αλληλεγγύης Πατησίων, Γιώργο Σεβδικαλή.

Αλλά και την ανάγκη της ειδικής μεταχείρισης των ασθενών με χρόνιες παθήσεις με την απουσία της κατ οίκον φροντίδας των υπέργηρων και ανήμπορων που συνήθως συνοδεύονται και από την έκπτωση των νοητικών λειτουργιών τους και τα ακόλουθα ψυχολογικά προβλήματα. Επίσης τονίσθηκε η διάχυτη κοινωνική δυστυχία και καταστροφή που έχουν επιφέρει στην Ελλάδα επί δεκατρία χρόνια τα επαίσχυντα για την λαϊκή αξιοπρέπεια, Μνημόνια. 

 

~~~

 

Όμως όλ@ στην συζήτηση είπαν φθάνει! Μέχρι εδώ!

Τι κάνουμε -ως δρώσες συλλογικότητες επί του πεδίου- για το μεγάλο βάρος της φροντίδας που έχει επιφορτίσει την αβοήθητη οικογένεια, τον/ην αλληλέγγυο/α φίλο/η ή την/ον αγαπημένο/η συγγενή ή την ευαισθητοποιημένη γειτονιά;

Δηλώσαμε την πρόθεσή μας να ξεφύγουμε από τις φτηνές "λύσεις" του συντεχνιασμού και της ιδιοτέλειας και να πάρουμε επάνω μας σαν αποστολή την δημιουργία των τοπικών δικτύων ψυχικής αυτοβοήθειας και όχι απλά πιέζοντας για την διεκπεραίωση ενός μεγαλύτερου αριθμού ασθενών. Μέγιστη τύχη και βοήθεια για όλ@ μας είναι να ακουμπήσουμε επάνω στο δοκιμασμένο για χρόνια αγωνιστικό τοπικό δίκτυο "Χωρίς Μεσάζοντες Πατησίων". 

~~~  

 

Συζητήσαμε τον τρόπο δημιουργίας ομάδων αυτοβοήθειας και ψηλαφίσαμε κάποια μονοπάτια για οδηγό:

• Οι ομάδες αυτοβοήθειας βασίζονται στην ιδέα της δύναμης των μελών.
• Οι Ο.Α. προσπαθούν να δουλέψουν με τρόπους όσο το δυνατόν πιο δημοκρατικούς και «ανοιχτούς».
• Προσπαθούν να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και την ανάμειξη.
• Οι ομάδες έχουν συνήθως ένα κλίμα φιλικό και ανεπίσημο, διαφορετικό από τις παραδοσιακές υπηρεσίες και δομές.
• Προσπαθούν να δώσουν σε κάθε μέλος την πληροφόρηση, την ενθάρρυνση και τη δυνατότητα για να συμμετέχει στην ομάδα.
• Ενώνοντας τη φωνή τους με άλλους τα μέλη της ομάδας έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν με πιο δυναμικό τρόπο τις ανάγκες τους και να αλλάξουν καταστάσεις που τους αφορούν.
• Ως ομάδα μπορούν να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον και να δουλέψουν μαζί για να ξεπεράσουν τη δυσκολία ή τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν.
• Οι Ο.Α. προσπαθούν να δουλέψουν με τρόπους όσο το δυνατόν πιο δημοκρατικούς και «ανοιχτούς».
• Ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και την ανάμειξη.
• Οι ομάδες έχουν συνήθως ένα κλίμα φιλικό και ανεπίσημο, διαφορετικό από τις παραδοσιακές υπηρεσίες και δομές.
• Προσπαθούν να δώσουν σε κάθε μέλος την πληροφόρηση, την ενθάρρυνση και τη δυνατότητα για να συμμετέχει στην ομάδα.

Ήταν μία συνδιοργάνωση  από την

Κίνηση Αλληλεγγύης Πατησίων και την 

Κίνηση Οικογενειών & Φίλων για την Ψυχική Υγεία.

"Αυτοβοήθεια & Ψυχική Υγεία" Εκδήλωση

  

Ενημερωτική εκδήλωση για την 

Αυτοβοήθεια στην Ψυχική Υγεία

 

Τετάρτη 12 Ιουλίου 20:00' 

οδός Τσίλερ 59, Άνω Πατήσια

Οργάνωση 

Κίνηση Αλληλεγγύης Πατησίων - Κίνηση Οικογενειών & Φίλων για την Ψυχική Υγεία

~~~

Οι Ομάδες Αυτοβοήθειας

   Η συνεχής εξάπλωση των Ομάδων Αυτοβοήθειας(1), είναι από μόνη της ένας πολύ σημαντικός δείκτης της αποτελεσματικότητας τους αφού πρόκειται για μη κερδοσκοπικές, εθελοντικές, αυτοδιαχειριζόμενες και αυτοχρηματοδοτούμενες ομάδες προσώπων που αντιμετωπίζουν από κοινού ένα συναφές πρόβλημα Ψ.Υ. Σαφώς πρόκειται για  μη επαγγελματικού τύπου υπηρεσίες ψυχικής υγείας και η εξάπλωσή τους θα μπορούσε να συσχετιστεί με την εμφάνιση άλλων δυσμενών παραγόντων. 

   Για παράδειγμα αναφέρουμε τα  μεταμνημονικά ψυχικά τραύματα(2), την έκπτωση των προσφερόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας κυρίως στις δημόσιες δομές και την διαρκή φτωχοποίηση. Σε αυτούς τους επίκαιρους βασικούς λόγους πρέπει να  προσθέσουμε και τούς επακόλουθους κοινωνικούς δηλαδή την επιδείνωση των όρων της κοινωνικοποίησης(3), της επιβίωσης, του σχετίζεσθαι μετά τα Lock Down(4) κα. 

   Για πολλά χρόνια η αυξημένη ενασχόληση των ερευνητών για την  αποτελεσματικότητα των ομάδων αυτοβοήθειας, επιβεβαιώνει το γεγονός ότι συνεχίζουν να έχουν τον σημαντικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Επίσης το χαρακτηριστικό της ενεργοποίησης των προσώπων στην αντιμετώπιση των προβλημάτων τους καθιστά τις Ομάδες Αυτοβοήθειας ως μια από τις πιο πρόσφορες ενδεδειγμένες λύσεις.

 

Γενικές Αρχές των Ο.Α.

 

 

   Οι Ο.Α. λειτουργούν από και για τα ίδια τους τα μέλη. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη τα οποία επηρεάζονται άμεσα από κάποια κατάσταση είναι οι μοναδικοί οι οποίοι ελέγχουν τις δραστηριότητες και τις προτεραιότητες της ομάδας. Ορισμένες ομάδες αυτοβοήθειας λαμβάνουν πηγές και υποστήριξη έξω από την ομάδα, τα μέλη ωστόσο είναι αυτά που παίρνουν τις αποφάσεις σχετικά με τη δράση της ομάδας. 

   Οι ομάδες αυτοβοήθειας βασίζονται στην ιδέα της δύναμης των μελών. Ενώνοντας τη φωνή τους με άλλους τα μέλη της ομάδας έχουν τη δυνατότητα να εκφράσουν με πιο δυναμικό τρόπο τις ανάγκες τους και να αλλάξουν καταστάσεις που τους αφορούν. Ως ομάδα μπορούν να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον και να δουλέψουν μαζί για να ξεπεράσουν τη δυσκολία ή τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν.

   Οι Ο.Α. προσπαθούν να δουλέψουν με τρόπους όσο το δυνατόν πιο δημοκρατικούς και «ανοιχτούς». Ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και την ανάμειξη. Οι ομάδες έχουν συνήθως ένα κλίμα φιλικό και ανεπίσημο, διαφορετικό από τις παραδοσιακές υπηρεσίες και δομές. Προσπαθούν να δώσουν σε κάθε μέλος την πληροφόρηση, την ενθάρρυνση και τη δυνατότητα για να συμμετέχει στην ομάδα. 

  Μια από τις βασικές αρχές των ομάδων είναι αυτή της ανωνυμίας. Η ανωνυμία δημιουργεί ένα κλίμα ασφάλειας, εμπιστοσύνης και ισότητας μέσα στις ομάδες και όπως έχει αποδειχτεί είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης και διεύρυνσης του κινήματος των ανωνύμων. Επίσης η ανωνυμία εξασφαλίζει και το γεγονός ότι κανενός η περίπτωση ή η προσωπικότητα δεν θα θεωρηθεί πιο σημαντική από το μήνυμα της ανάρρωσης που μοιράζονται τα μέλη των ομάδων. 

  Τα μέλη των Ο.Α. επιλέγουν τι θα κάνει η ομάδα και πώς θα επιτευχθούν οι στόχοι που θέτουν. Ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνουν οι ομάδες αυτοβοήθειας είναι να επεξεργάζονται τις δραστηριότητες και τις προτεραιότητές τους. Αυτό είναι πολύτιμο γιατί:

• είναι ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας με την οποία τα άτομα γίνονται ομάδα

• δίνει στην ομάδα μια αίσθηση σκοπού και κατεύθυνσης

• δείχνει σε νέα μέλη με τι σχετίζεται η ομάδα

Χωρίς μια κοινή κατανόηση για το τι κάνει η ομάδα, τα μέλη μπορεί να χάσουν την κατεύθυνσή τους ή να προσπαθήσουν να  

ακολουθήσουν ταυτοχρόνως μια διαφορετική. Ο κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει διαφορετικό λόγο να ενταχθεί σε μια ομάδα και διαφορετικές ιδέες σχετικά με το τι πρέπει να κάνει. Η ομάδα βοηθάει τα μέλη να συμφωνήσουν σε ένα κοινό στόχο.    

  Το κεντρικό σημείο των ομάδων αυτών είναι μια σειρά από προσωπικές δραστηριότητες γνωστές ως τα 12 Βήματα. Τα βήματα αυτά περιλαμβάνουν 

• την παραδοχή του προβλήματος, 
• την αναζήτηση βοήθειας, 
• την αυτοεκτίμηση, 
• την εμπιστευτική αυτοαποκάλυψη, 
• το να επανορθώνεις, όπου έχεις κάνει λάθος και το 
• να δουλεύεις με άλλους ανθρώπους που θέλουν να αναρρώσουν. 

Η Πνευματική Αφύπνιση των Ο.Α. δεν είναι η Woke Culture

   Μεγάλη έμφαση δίνουν οι ανώνυμοι σε αυτό που αποκαλούν «Πνευματική Αφύπνιση» τονίζοντας την πρακτική της αξία και όχι κάποια φιλοσοφική ή μεταφυσική της υπόσταση ή τοποθέτηση ως προς το φύλο. Οι ομάδες των ανωνύμων δεν είναι θρησκευτικά προγράμματα. Τα μέλη ενθαρρύνονται να αναπτύξουν την προσωπική τους κατανόηση, θρησκευτική ή όχι, αυτής της «Πνευματικής Αφύπνισης» η οποία δεν πρέπει να συγχέεται με την αφύπνιση που υπόσχεται η woke κουλτούρα.

   Η προσέγγιση των Ομάδων Αυτοβοήθειας είναι μη επαγγελματική και βασίζεται στην αλληλεγγύη. Η πρωταρχική θεραπευτική αξία των ομάδων αυτών βασίζεται ακριβώς στο γεγονός ότι ψυχικά πάσχοντες βοηθούν άλλους ψυχικά πάσχοντες. Η θεραπευτική σημασία της αυτοβοήθειας είναι άλλωστε ήδη αποδεδειγμένη στον τομέα της θεραπείας των εξαρτήσεων και όχι μόνο (Ζαφειρίδης 1998, Kooyman 1993, Yablonsky 1989 & 1969). 

   Στις συναντήσεις των ομάδων κάθε μέλος μοιράζεται τις προσωπικές του εμπειρίες με άλλους αναζητώντας βοήθεια όχι από κάποιους ειδικούς αλλά από ανθρώπους που έχουν βιώσει παρόμοιες καταστάσεις και βρήκαν τη λύση και τη διέξοδο.

   Οι ομάδες είναι ανοικτές σε οποιονδήποτε ανεξάρτητα από θρήσκευμα, κοινωνικοοικονομική θέση, φύλο, εθνικότητα και μόνη προϋπόθεση είναι η επιθυμία κάποιου να συμμετέχει με τους αποδεκτούς και συμφωνημένους όρους.

 

 

   Ένας άλλος παράγοντας που θα πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως είναι ότι οι ομάδες αυτές δεν αποκλείουν μέλη που έχουν κάποια επιπλέον προβλήματα εκτός από αυτό της ψυχικής υγείας με χαρακτηριστικότερο το παράδειγμα των ανθρώπων με διπλή διάγνωση, οι οποίοι δύσκολα γίνονται δεκτοί σε κάποιο θεραπευτικό πρόγραμμα. Ελάχιστα άλλωστε είναι τα προγράμματα ειδικά σε χώρες σαν την Ελλάδα, που δέχονται ανθρώπους με τέτοιου είδους προβλήματα. 

Η ανωνυμία

Μια από τις βασικές αρχές των ομάδων είναι αυτή της ανωνυμίας. Η ανωνυμία δημιουργεί ένα κλίμα ασφάλειας, εμπιστοσύνης και ισότητας μέσα στις ομάδες και όπως έχει αποδειχτεί είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες διατήρησης και διεύρυνσης του κινήματος των ανωνύμων.

  Επίσης η ανωνυμία εξασφαλίζει και το γεγονός ότι κανενός η περίπτωση ή η προσωπικότητα δεν θα θεωρηθεί πιο σημαντική από το μήνυμα της ανάρρωσης που μοιράζονται τα μέλη των ομάδων.

Τρόπος λειτουργίας

   

  Όπως έχει ήδη αναφερθεί η συνάντηση της κάθε ομάδας είναι ο
βασικός πυρήνας του κινήματος των ανωνύμων. Υπάρχει ποικιλία
εβδομαδιαίων συναντήσεων. Αυτές διακρίνονται σε κλειστές και ανοιχτές συναντήσεις με το κοινό σε συναντήσεις ομιλιών και συζητήσεων και συναντήσεις θεματικά αφιερωμένες. Έτσι τα μέλη των ομάδων κρατούνται καθημερινά σε επαφή και βοηθούνται στην ανάπτυξη των προσωπικών τους σχέσεων. Η συνάντηση και οι αλληλεπιδράσεις που δημιουργούνται γύρω από αυτή, καθιστούν τις Ο.Α. ένα κοινωνικό δίκτυο, ένα σύστημα αλληλεπίδρασης με ξεκάθαρους και έντιμους όρους που λειτουργεί θεραπευτικά από μόνο του. 

   Πιο συγκεκριμένα το μοίρασμα κοινών εμπειριών που συμβαίνει στις συναντήσεις μέσα σε κλίμα εμπιστοσύνης, ασφάλειας και ισοτιμίας, διαμορφώνει άριστες 

συνθήκες για τη δημιουργία και ειλικρινών

έντιμων ανθρώπινων σχέσεων, για την υιοθέτηση ενός πιο δημιουργικού και ανθρώπινου τρόπου ζωής. Αν μάλιστα αναλογιστεί κανείς ότι οι ομάδες αυτές προσφέρουν μικροκοινωνικούς χώρους για την καλλιέργεια ανθρωπιστικών αξιών και αυτογνωσίας, σε κοινωνίες που κυριαρχούνται από αλλοτρίωση, μοναξιά και ατομοκεντρικότητα, τότε η αξία τους και η σημαντικότητα τους γίνονται ακόμη πιο εμφανείς ιδιαίτερα στο επίπεδο της πρόληψης των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων (Ζαφειρίδης 1998).

Το παράδειγμα των Α.Α.

"Πολύ σημαντική είναι η υποδοχή του νεοεισερχόμενου σε μια ομάδα ανωνύμων. Η εμπειρία μάλιστα του νεοεισερχόμενου είναι σύμφωνα με κάποιους ερευνητές πολύ πιο θετική από την αντίστοιχη σε οργανωμένες Υπηρεσίες και συστήματα Υγείας (Chapel, 1997). Ο νεοεισερχόμενος είναι το πιο σημαντικό πρόσωπο μέσα σε μία ομάδα. Υπάρχει μια ανεκτική αποδοχή που αντικατοπτρίζει το γνωμικό των ανωνύμων: «Οποτεδήποτε κάποιος, οπουδήποτε απλώσει το χέρι για βοήθεια, θέλω το χέρι

των Α.Α. να είναι εκεί. Γι’ αυτό, είμαι υπεύθυνος».
  Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας της ανάρρωσης στις ομάδες των ανωνύμων είναι ο ρόλος του χορηγού ή σπόνσορα. Ο χορηγός είναι ένα παλιό μέλος των ομάδων που αναλαμβάνει να βοηθήσει το νεοεισερχόμενο να δουλέψει τα βήματα και να αναπτύξει ένα πρόγραμμα θεραπείας που θα κάνει τη νηφαλιότητα όχι μόνο ανεκτή αλλά και επικερδή. Όπως μάλιστα η έρευνα έχει δείξει η σχέση με κάποιον σπόνσορα μειώνει τις πιθανότητες υποτροπής (Sheeren, 1988). Από τη σχέση όμως αυτή δεν βοηθούνται μόνο οι χορηγούμενοι, αλλά και οι ίδιοι οι χορηγοί, αφού σύμφωνα με την έρευνα του Cross (1990) σε ένα δεκαετές follow up, το 91% όσων είχαν γίνει σπόνσορες είχαν διατηρήσει τη νηφαλιότητα τους. Άλλωστε η θεραπευτική αξία της αλληλεγγύης, της αφοσίωσης και της προσφοράς στον συνάνθρωπο έχουν συζητηθεί και από τους θεωρητικούς της ανθρωπιστικής / υπαρξιακής ψυχολογίας (Frankl, 1979), αλλά διαπιστώθηκαν επίσης και σε πολλά θεραπευτικά προγράμματα στα οποία η αυτοβοήθεια ήταν ο βασικός άξονας της δράσης τους"(5).

Επίλογος

 

  Ποιο είναι το ποιοτικό χαρακτηριστικό που καθιστά τις οµάδες αυτοβοήθειας ως µια από τις πιο ενδεδειγµένες λύσεις; Μα αυτό της ενεργοποίησης και αυτενέργειας των προσώπων μέσα στην κοινότητα για την αντιµετώπιση των προβληµάτων τους. Δηλαδή το συστατικό στοιχείο των οµάδων αυτών είναι ένα από τα βασικά ζητούµενα στην αντιµετώπιση των ψυχοκοινωνικών προβληµάτων.  

 

 

~~~

 

 

πηγές-σημειώσεις:

1.   "Οδηγός δημιουργίας Ομάδων Αυτοβοήθειας - Τα Αλληλέγγυα Πρόσωπα και η Κοινότητα". Έκδοση της ΚΟΦιΨΥ το καλοκαίρι 2023. Για την προμήθεια του "Οδηγού..." μας, επικοινωνήστε με τον σύλλογό μας.
2.   "Για το Συλλογικό μας Τραύμα από τα Μνημόνια" του μέλους της Επιστημονικής Επιτροπής της ΚΟΦιΨΥ Αντώνη Ανδρουλιδάκη. Άρθρο δημοσιευμένο στο Blog της ΚΟΦιΨΥ (Φλεβάρης 2023).
3.   Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της πανδημίας και των lockdowns  κείμενο στο Blog της ΚΟΦιΨΥ (Μάρτης 2022). 
4.  "Η πανδημία ως Ψυχολογική Εμπειρία: προκλήσεις και προοπτικές διαχείρισης στο πλαίσιο της Οικογένειας" του ψυχιάτρου-σεξολόγου, κοινωνικού ακτιβιστή και μέλους της Επιστημονικής Επιτροπής της ΚΟΦιΨΥ Στέλιου Κυμπουρόπουλου. Blog της ΚΟΦιΨΥ, Νοέμβρης 2023
5.  "Ψυχική Υγεία και Αυτοβοήθεια. Το Παράδειγμα των ΑΑ" του Φοίβου Ζαφειρίδη. Απόσπασμα. Τετράδια Ψυχιατρικής τ. 73, 2001 
   

 

 Ευάγγελος Ασπρογέρακας