Συνεχίζονται οι έρευνες στα αρχαία βακτήρια

 Για πρώτη φορά εντοπίζεται στην Μεγάλη Βρετανία το βακτήριο της πανώλης σε οστά ηλικίας 4 χιλιάδων ετών.

   Πρόκειται για ανακάλυψη των Βρετανών επιστημόνων του Ινστιτούτου Francis Crick, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, την Ομάδα Τοπικής Ιστορίας Levens και το Μουσείο Wells and Mendip στην Μ. Βρετανία.

  Οι ερευνητές εντόπισαν συνολικά τρία κρούσματα από το Yersinia pestis, το βακτήριο που ευθύνεται για την πανώλη σε ανθρώπινα λείψανα στο Somerset και την Cumbria ηλικίας 4.000 ετών.

  Δερματική πληγή μετά από σπάσιμο φουσκάλας (εξέλκωση) από τσίμπημα ψύλλων που προκάλεσε την yersinia pestis

   Πρόκειται για την παλαιότερη απόδειξη πανώλης στην Μ. Βρετανία μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την σχετική δημοσίευση στο Nature Communications. Συγκεκριμένα, η ομάδα εντόπισε δύο περιπτώσεις Yersinia pestis σε ανθρώπινα λείψανα που βρέθηκαν ομαδικό τάφο στο Charterhouse Warren στο Σόμερσετ και μία σε ένα μνημείο στο Levens.  

 

  Είναι επικίνδυνες οι έρευνες στον Black Death;

  

Η πανώλη ευθύνεται για επιδημίες υψηλής θνησιμότητας καθ' όλη την ανθρώπινη ιστορία, συμπεριλαμβανομένης της Πανούκλας του Ιουστινιανού κατά τον έκτο αιώνα, τη Μαύρη Πανώλη η οποία σκότωσε το ένα τρίτο τουλάχιστον του Ευρωπαϊκού πληθυσμού μεταξύ του 1347 και 1353 και τη Μεγάλη Πανούκλα του Λονδίνου το 1665, η οποία έληξε το 1666 με τη Μεγάλη Πυρκαγιά του Λονδίνου. Τέλος δύο αιώνες αργότερα ξέσπασε η Τρίτη Πανδημία, γνωστή και ως Σύγχρονη Πανώλη, η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Κίνα και εξαπλωνόταν από αρουραίους σε ατμόπλοια, σκοτώνοντας περίπου 10.000.000 άτομα.  

  Το Gram-αρνητικό βακτήριο Yersinia pestis είναι υπεύθυνο για τη θανατηφόρα πανώλη, μια εξαιρετικά εύκολα μεταδιδόμενη νόσο που υπήρχε σε σταθερές εστίες στην Αμερική, την Αφρική και την Ευρασία. Η παραμονή του στο περιβάλλον βασίζεται στα μολυσμένα με Y. pestis εδάφη, στα θηλαστικά που παρουσιάζουν ποικίλους βαθμούς ευαισθησίας στην πανώλη και στους ψύλλους τους. Η μετάδοση από τον έναν ξενιστή στον άλλο βασίζεται κυρίως σε μολυσμένα τσιμπήματα ψύλλων, προκαλώντας επώδυνους και πρησμένους λεμφαδένες που αναφέρονται ως buboes, ακολουθούμενοι από σηψαιμία. Αντίθετα, η εισπνοή σταγονιδίων μετά από στενή επαφή με μολυσμένα θηλαστικά προκαλεί πρωτοπαθή πνευμονική πανώλη. 

Βουβωνική και Πνευμονική Πανώλη

Τα δείγματα DNA και η ανάλυση

   

   Οι επιστήμονες έλαβαν μικρά δείγματα σκελετού από 34 άτομα στις δύο θέσεις, ελέγχοντας για την παρουσία Yersinia pestis στα δόντια. Αυτή η τεχνική εκτελείται σε μια εξειδικευμένη μονάδα καθαρού δωματίου όπου τρυπάνε το δόντι και εξάγουν τον οδοντικό πολτό, ο οποίος μπορεί να παγιδεύσει υπολείμματα DNA μολυσματικών ασθενειών.

  Αμέσως μετά ανέλυσαν το DNA και εντόπισαν τρεις περιπτώσεις Yersinia pestis σε δύο παιδιά που εκτιμάται ότι ήταν ηλικίας μεταξύ 10-12 ετών όταν πέθαναν και μια γυναίκα ηλικίας μεταξύ 35-45.

  Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα που χρησιμοποιήθηκε έδειξε ότι μάλλον οι τρεις άνθρωποι ζούσαν περίπου την ίδια εποχή.

 

Για πρώτη φορά επιβεβαιώνεται η πανώλη στην Μεγάλη Βρετανία

Ψύλλος

  Η πανώλη τα προηγούμενα χρόνια είχε εντοπιστεί σε πολλά άτομα από την Ευρασία μεταξύ 5.000 και 2.500 ετών, μια περίοδο που εκτείνεται στην Ύστερη Νεολιθική και την Εποχή του Χαλκού (ονομάζεται LNBA), αλλά το βακτήριο αυτό δεν είχε αποδειχτεί στην Μ. Βρετανία μέχρι τώρα. Η ευρεία γεωγραφική εξάπλωση υποδηλώνει ότι αυτό το στέλεχος της πανώλης μπορεί να μεταδόθηκε εύκολα.

  Στην Μ. Βρετανία, η Εποχή του Χαλκού συνέπεσε με την μετακίνηση ανθρώπων εκεί πριν από περίπου 4.400 χρόνια. Αυτή η ομάδα ανθρώπων μπορεί να αναγνωριστεί καθώς θάφτηκαν με διακριτικά αντικείμενα, τα οποία είχαν σχήμα καμπάνας.

Χρησιμοποιώντας ανάλυση της αλληλουχίας του γονιδιώματος, οι ερευνητές έδειξαν ότι αυτό το στέλεχος πανώλης Yersinia pestis μοιάζει πολύ με το στέλεχος που εντοπίστηκε στην Ευρασία την ίδια στιγμή.

  Τα άτομα που ταυτοποιήθηκαν δεν είχαν όλα τα γονίδια yapC και ymT, τα οποία εμφανίζονται σε μεταγενέστερα στελέχη πανώλης. Το ymT είναι γνωστό ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην μετάδοση της πανώλης μέσω των ψύλλων. Αυτές οι πληροφορίες μας υποδεικνύουν ότι αυτό το στέλεχος της πανώλης δεν μεταδόθηκε μέσω ψύλλων, σε αντίθεση με μεταγενέστερα στελέχη πανώλης όπως αυτό που προκάλεσε τον Μαύρο Θάνατο.

Τhe Black Death and the rise of Europe

  Επειδή το παθογόνο DNA (DNA από βακτήρια, πρωτόζωα ή ιούς που προκαλούν ασθένειες) αποδομείται πολύ γρήγορα σε δείγματα που μπορεί να είναι ελλιπή ή διαβρωμένα, είναι επίσης πιθανό άλλα άτομα σε αυτούς τους χώρους ταφής να έχουν μολυνθεί με το ίδιο στέλεχος πανώλης.

  Ο χώρος του Charterhouse Warren είναι σπάνιος, καθώς δεν ταιριάζει με άλλους χώρους κηδειών από τη χρονική περίοδο. Τα άτομα που θάφτηκαν εκεί φαίνεται να έχουν πεθάνει από τραύματα. Οι ερευνητές εικάζουν ότι η ομαδική ταφή δεν οφειλόταν σε ξέσπασμα πανώλης, αλλά τα άτομα μπορεί απλά να είχαν μολυνθεί τη στιγμή που πέθαναν από τραύματα.

  «Η ικανότητα ανίχνευσης αρχαίων παθογόνων από υποβαθμισμένα δείγματα, από χιλιάδες χρόνια πριν, είναι απίστευτη. Αυτά τα γονιδιώματα μπορούν να μας ενημερώσουν για την εξάπλωση και τις εξελικτικές αλλαγές παθογόνων στο παρελθόν και ελπίζουμε να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε ποια γονίδια μπορεί να είναι σημαντικά για την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Βλέπουμε ότι αυτή η γενεαλογία του βακτηρίου Yersinia pestis της πανώλης, συμπεριλαμβανομένων των γονιδιωμάτων από αυτήν τη μελέτη, χάνει γονίδια με την πάροδο του χρόνου, κάτι που προέκυψε και με μεταγενέστερες επιδημίες που προκαλούνται από το ίδιο παθογόνο» δήλωσε ο Pooja Swali, πρώτος συγγραφέας και διδακτορικός φοιτητής στο Crick.

πηγές:

 Healthpharma

 Clinical Microbiology Reviews

wikipedia