ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ - ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΕΠΙΜΕΤΡΟ

 

"Οικογένεια και Ψυχική Υγεία" λίγο πριν ξεκινήσει η εκδήλωση της ΚΟΦΙΨΥ στις 6 Ιουνίου 2022.

 

Η τελευταία εκδήλωση της ΚΟΦΙΨΥ 

"Οικογένεια και Ψυχική Υγεία"

έγινε στο πάρκο Ευελπίδων μαζί με την φιλόξενη ιστορική "ΛΑΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΓΚΥΖΗ" και την συμμετοχή της δυναμικής παιδαγωγικής συλλογικότητας "ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟ"

 

Αποτέλεσε το επιστέγασμα ενός ενημερωτικού κύκλου εκδηλώσεων, παρεμβάσεων και συζητήσεων με αυτό το θέμα, που οργάνωσε η ΚΟΦΙΨΥ την διετία 2021-2022. 

    Ο θεματικός άξονας ήταν να διαφωτιστούν τα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ειδικά οι φτωχότερες οικογένειες που περιθάλπουν ένα ψυχικά πάσχον μέλος τους και να αναζητηθούν αποτελεσματικές λύσεις και διέξοδοι. Αναζητήσαμε απαντήσεις στον διαχρονικό προβληματισμό όπως διατυπώθηκε στις συναντήσεις των μελών μας και του ΔΣ αυτά τα δύσκολα χρόνια των περιορισμών. Η προσπάθειά μας επικεντρώθηκε στο πως θα ενημερωθεί, θα εκπαιδευτεί και θα ενδυναμωθεί το οικιακό περιβάλλον που θέλει και προσπαθεί να στηρίξει το πάσχον μέλος του και που δυστυχώς δε γνωρίζει πώς.

 Ενώ διαπιστώνουμε ότι η οικογένεια συνεχίζει να αποτελεί το σημαντικότερο σύστημα στη ζωή ενός ανθρώπου από την άλλη βλέπουμε ότι συνεχώς αποδυναμώνεται. Και παρατηρούμε ότι νοικοκυριά που είναι υποστηρικτικά, ανοιχτά σε συζήτηση και δεκτικά ως προς τις ιδιαιτερότητες του πάσχοντος ανθρώπου τους παρόλα αυτά μπορεί να αποτύχουν στο να παρέμβουν αποτελεσματικά.  

 ~~~

Η ατζέντα της συνάντησης

    Η συνάντηση της 6ης Ιουνίου 2022, έγινε στο ξέφωτο του πευκόφυτου πάρκου Ευελπίδων. Οι ερωτήσεις και οι τοποθετήσεις των συμμετεχόντων εμβάθυναν την συζήτηση, μας χάρισαν ουσιαστικά επιχειρήματα και φθάσαμε σε χρήσιμα συμπεράσματα.  

   Τότε ξέσπασε μια ξαφνική μπόρα και παρά την δροσιά της, μας ανάγκασε να μαζέψουμε γρήγορα-γρήγορα τον εξοπλισμό (υπαίθριο μπαρ, τραπέζια, καρέκλες, μικροφωνική εγκατάσταση, εξοπλισμό βιντεοσκόπησης, φωτισμό κτλ). Έτσι μεταφερθήκαμε στον φιλόξενο χώρο της Λαϊκής Συνέλευσης Γκύζη όπου και συνεχίσαμε με την προβολή της προγραμματισμένης σκαμπρόζικης και απολαυστικής ταινίας "Little Miss Sunshine".

 

 

 ~~~

Η άποψη της ΚΟΦΙΨΥ   

   Ο εισηγητής από το ΔΣ της ΚΟΦΙΨΥ Ευάγγελος Άκης Ασπρογέρακας σημείωσε ότι "ο πάσχοντας πρέπει πρωτίστως να υποστηριχθεί στο περιβάλλον του για βασικούς λόγους: 

   α) η αποτροπή της επιδείνωσης μιας κρίσης μπορεί να επιτευχθεί στην στηριγμένη και ενδυναμωμένη οικογένεια
   β) η υποστηριγμένη οικογένεια, αποτελεί τον ισχυρό κρίκο -επιδρώντας σημαντικά ως Family Buffer State (sic)-για να μην μπουκώσει το επόμενο στάδιο που δυστυχώς παραμένει απευθείας

 

Ο Ασπρογέρακας μιλά για την οικογένεια που περιθάλπει

το νοσοκομείο εφόσον λείπουν οι ενδιάμεσες -α'βάθμια και β'βάθμια- περιθάλψεις.

  γ) η θεραπεία στην κοινότητα που υποστηρίζεται είναι η ασφαλέστερη αποθεραπεία και στέκεται επάξια ως εναλλακτική λύση απέναντι σε γνωστές επιπλοκές δηλαδή: 

 1. Στην ιδρυματοποίηση. Παρά τα οικονομικά μέτρα που περιορίζουν τους χρόνους νοσηλείας δεν αποκλείεται η υποστροφή σε αυτό το παλαιό πρόβλημα που μια παραμονή στο νοσηλευτικό ίδρυμα μπορεί να είναι μακράς διάρκειας αλλά θεραπευτικά να είναι άγονη έως και επιζήμια.

 2. Στο φαινόμενο της "περιστρεφόμενης πόρτας". Δηλαδή νοσηλειών ελλιπών σε ποιότητα και χρονική διάρκεια για λόγους οικονομίας, υπερφόρτωσης κτλ που οδηγεί σε αναγκαστική επαναεισαγωγή λόγω υποτροπής τον πάσχοντα..."

  Παρακάτω ο ομιλητής ανέπτυξε το θέμα του ρόλου της οικογένειας: "...Παρά την κριτική που δέχθηκε τις περασμένες δεκαετίες της καταναλωτικής ευμάρειας, ο θεσμός της οικογένειας παραμένει ένας ισχυρός συνδετικός δεσμός απαρτίζοντας  το στοιχειώδες κοινωνικό κύτταρο. Όμως αυτή η κριτική που είχε βασισθεί σε κοινωνιολογικές και ψυχιατρικές θεωρίες του 20ού αιώνα καταγγέλοντάς την ως έναν οπισθοδρομικό κοινωνικό θεσμό, σήμερα έχει καταλήξει σε κάθε είδους υπερβολές."

 

Οικογένεια και Ψυχική Υγεία", αντέχουμε ακόμη παρά την καλοκαιρινή μπόρα...

    "...Η ΚΟΦΙΨΥ με ψύχραιμη ματιά, αντιλήφθηκε έγκαιρα τις υπερβολές που οδήγησε η εκτός της σύγχρονης πραγματικότητας κριτική προς την Οικογένεια. Πρέπει να αναφέρουμε καθαρά ότι η κριτική σε αυτόν τον θεσμό έχασε την σημασία της ως απότοκο μιας παρελθούσης άκρατης κατανάλωσης και δεν μπορεί πλέον να εξηγήσει κάτι ή να εμπνεύσει την ελπίδα στα λαϊκά κοινωνικά στρώματα. Από την άλλη πλευρά, αποτελεί ισχυρό (ιδεολογικό;) εμπόδιο για την κατανόηση της κατάστασης των φτωχοποιημένων τάξεων καθώς και των αντιδράσεων τους που σήμερα διαφέρουν από το παρελθόν". 

Ο Οδυσσέας Νομικός από μέρους της Λαϊκής Συνέλευσης Γκύζη, τοποθετείται για την παθολογική πλευρά της οικογένειας ως γενεσιουργού ψυχικών παθήσεων. Μας θυμίζει τις πρωτοπόρες θέσεις του αντιψυχιατρικού κινήματος π.χ. για την σχέση γιατρού-ασθενή, που είναι από εσφαλμένη έως και ανήθικη καθώς δίνει υπερβολική εξουσία στον γιατρό με αποτέλεσμα την έλλειψη σεβασμού στον ασθενή.

   "Εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ διατεινόμαστε ότι δεν επιτρέπεται να αμφισβητηθεί ο δρόμος που έχει διανυθεί την τελευταία πεντηκονταετία στο θέμα της ισοτιμίας των φύλων, της προστασίας των παιδιών, του σεβασμού της προσωπικής ζωής του/της καθεν@ μας και ότι ονομάζουμε σύγχρονο αξιακό πολιτισμό. Αντίθετα πιστεύουμε στην συνέχεια αυτού του δρόμου που έχει διανοιχτεί και που απεικονίζεται στην υπεράσπιση των Δικαιωμάτων και των Κοινών."

Η Ειδική Παιδαγωγός κα Άννα Σκούρα θέτει το καίριο ερώτημα για τα νέα μέτρα σύμφωνα με το τελευταίο νομοσχέδιο του υπουργείου υγείας. Δηλαδή αφού εμπλέκονται ιδιώτες στην διακομιδή κάποιου πάσχοντος προσώπου πως θα αξιολογείται κάθε μία περίπτωση αν θα κατευθύνεται προς δημόσια ή ιδιωτική δομή.

   "Πιστεύουμε στην διατήρηση αυτού του κατακτημένου κοινωνικού πεδίου και συνάμα το υπερασπιζόμαστε με τις μορφές που έχει εμφανισθεί στα σπουδαία παραδείγματά του όπως στους αγώνες χειραφέτησης των εργαζομένων, των γυναικών, των πασχόντων, των παιδιών, των ζώων κτλ. Δηλαδή των κατεστημένων αξιών που διέπουν ακόμη τις κοινότητές μας συνεπικουρούμενων με τις ανεμπόδιστες ελευθερίες του συνέρχεσθαι, του διαλέγεσθαι, του ελεύθερα ενημερώνεσθαι, του στοχάζεσθαι και εν γένει των πρακτικών της αλληλέγγυας κοινωνίας των ελευθέρως εριζόντων προσώπων στα Κοινά.  

   Κατ' αυτόν τον τρόπο και με προϋπόθεση την ανεμπόδιστη πρόσβαση σε κάθε είδους ποιοτικές ιατρικές υπηρεσίες θα μπορούμε να περιθάλπουμε επιτυχώς τα αγαπημένα πρόσωπα στην κοινότητα ειδικά οι φτωχές οικογένειες."  

Η κα Γεωργία Μουρίκη από την Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη, ρωτά για την περίπτωση που υπάρχει άρνηση λήψης βοήθειας του πάσχοντα από την οικογένειά του. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση;

                                   ~~~

    Κατόπιν η συμπρόεδρος ΔΣ Καπετάνου Ευαγγελία συνέχισε την τοποθέτηση για την ΚΟΦΙΨΥ: "...τα περιοριστικά μέτρα για την ασφάλεια επηρέασαν και επιδείνωσαν τον ψυχισμό πολλών από εμάς. Εκτός του βασικού έργου μας που είναι η άμεση συνδρομή σε επίλυση προβλημάτων των μελών μας ψυχικά πασχόντων και των οικογενειών τους, χρειάστηκε να τρέξουμε και να βοηθήσουμε σε πλείστες άλλες περιπτώσεις. Μας ζητήθηκε βοήθεια για ζητήματα επιτροπών ΚΕΠΑ, σε νοσηλείες πασχόντων, να συγκεντρώσουμε και να διανείμουμε τρόφιμα ακόμη και σε άλλους νομούς της χώρας.

Ο συγγραφέας και ποιητής Πανάγος Μιχελής μέλος της Εξελεγκτικής Επιτροπής της ΚΟΦΙΨΥ, αφηγείται τον δραματικό εγκλεισμό φιλικού του προσώπου σε δημόσιο ψυχιατρείο. Αφορούσε πολυήμερη "Θεραπευτική καθήλωση" με  δέσιμο των άκρων στο κρεββάτι. Η παρέμβασή του για την παροχή μή βίαιης νοσηλείας στο φιλικό του πρόσωπο, κατέληξε με το να απειληθεί και ο ίδιος με ανάλογη μεταχείριση..! Σήμερα σε αντίθεση με όλα αυτά, το πρόσωπο αυτό διάγει μία ποιοτική ζωή αφού δημιούργησε την δική του ευτυχισμένη οικογένεια.

   

  "Η κατάχρηση των καταγγελιών και ο ακούσιος εγκλεισμός, είναι ζήτημα που πρέπει να διευθετηθεί" απάντησε προς επίρρωση η συμπρόεδρος στην από μικροφώνου καταγγελία του Μιχελή Πανάγου για τον ακούσιο εγκλεισμό.

   "...Δεν μπορεί μία απλή καταγγελία κάπ@ μη εμπλεκόμεν@ να καταλήγει στον ακούσιο εγκλεισμό, βίαιου τις περισσότερες φορές. Χρειάζεται πρώτα να μεσολαβεί μία κοινωνική υπηρεσία που θα μπορεί να αξιολογεί και γιατί όχι; Ακόμη και να παρακολουθεί, να καταλαγιάζει, να παρηγορεί, να ενδυναμώνει..!" 

Οι συμπρόεδροι του ΔΣ της ΚΟΦΙΨΥ Ασπρογέρακας Άκης Ευάγγελος και Καπετάνου Ευαγγελία χαιρετίζουν τους/ις παρεμβαίνοντες/ουσες

   

  Στην συνέχεια η Καπετάνου αναφέρθηκε στο πρόβλημα των περιθαλπόντων προσώπων. "...Τι να τις κάνει ο /η περιθάλπ@ν, τις πέντε ημέρες άδειας ετησίως -που μας υποσχέθηκε η υφυπουργός υγείας κα Μιχαηλίδου- όταν 24 ώρες αδιάλειπτα κάθε μέρα φροντίζει χωρίς καθόλου προσωπικό χρόνο; Ναι, δεν τις πετάμε τις πέντε ημέρες άδεια τον χρόνο αλλά είναι πολύ κάτω από την ελάχιστη βοήθεια που χρειάζεται." 

Το ιδρυτικό μέλος και πρώην Πρόεδρος ΔΣ του ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟΥ, Μπάμπης Μπαλτάς με την γνωστή εύγλωττη άνεσή του, διατυπώνει την συνάφεια της κατά Φρενέ παιδαγωγικής με την κατευθυντική μη παρεμβαίνουσα ελευθεριακή ψυχοθεραπεία κατά Lobrot.

~~~

Σύνοψη & Νοηματικό Επίμετρο

   

  Είναι κοινός τόπος ότι το σύνηθες προστατευτικό περιβάλλον ενός πάσχοντος προσώπου στην χώρα μας, παραμένει το οικογενειακό. Επίσης είναι και το πρώτο υποστηρικτικό λιμάνι που στους κόλπους του καταφεύγουμε στις αναποδιές της ζωής. Έτσι αναγνωρίζοντας ότι εκεί πρωτογενώς περιθάλπουμε τα αγαπημένα μας ευάλωτα πρόσωπα τότε πρέπει να δρούμε υποστηρικτικά προς αυτό.  

  Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις κρίσιμες καταστάσεις όταν προκύψει η ψυχική διαταραχή ενός αγαπημένου προσώπου;  

  Πως μπορεί μια εξαντλημένη οικογένεια να ανταπεξέλθει σε αυτόν τον αγώνα;  

  Παράλληλα υπάρχει η ανάγκη δημιουργίας νέων ρωμαλέων δομών Ψυχικής Υγείας με την ταυτόχρονη ενίσχυση, στήριξη και επαρκή χρηματοδότηση των υπαρχουσών. Πρόκειται για αδιαπραγμάτευτη & ύψιστη προτεραιότητα για τους πάσχοντες και τις οικογένειές τους που συνοψίζεται:    

                  Επαρκής στελέχωση των Μονάδων

                                 Ψυχικής Υγείας!  

 

                                ~~~

  

  Επίσης διαπιστώσαμε την μεγάλη ανάγκη κοινωνικής εξωστρέφειας μέσω της προσωπικής επανασύνδεσης με την κοινότητα. Ναι, θα βάλουμε πλάτη και γι' αυτό το μεγίστης σημασίας ζήτημα. 

  Θα συμβάλουμε προς την επαναύφανση του κοινωνικού ιστού επάνω στην αγαπητική βάση της συμπονετικής αλληλεγγύης και όχι στον μηδενισμό της ατομικής απελπισίας. Ενός κοινωνικού ιστού που έχει διαρρηχθεί και που το κύτταρό του -η Οικογένεια- κινδυνεύει να συμπαρασυρθεί στην διάλυση χωρίς να αναδύεται κάποιος άλλο κοινωνικός θεσμός που να μπορεί επάξια να την αντικαταστήσει ή έστω να την υποκαταστήσει.

  Πως πρέπει να πράξουμε ώστε να μην ανασταλεί η ψύχραιμη προσέγγιση και να μην ξεστρατίσει η ορθή κατανόηση των παραπάνω;  

  Επίσης θα χρησιμοποιήσουμε την ψηφιακή επικοινωνία ως αναγκαίο υποκατάστατο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ελλείψει άλλων εναλλακτικών. Δεν θεωρούμε ότι η δύναμη, η ζεστασιά και η τρυφερότητα της διαπροσωπικής επαφής πχ σε μία κύκλια ανθρώπινη φυσική συνεύρεση, μπορεί να υποκατασταθεί από κάποια ψηφιακή πλατφόρμα.

•  Επειδή εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ ως συλλογικότητα αναγνωρισμένη θεσμικά που δρα στο κοινωνικό πεδίο, έχουμε άμεση βιωματική αντίληψη για την κατάσταση ειδικά για τα φτωχά μέλη μας. 
•  Επειδή εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ έχοντας διαρκή σχέση και ως εκ τούτου άμεση εμπειρία με τα τεράστια προβλήματα των Οικογενειών που περιθάλπουν πάσχον μέλος με προβλήματα Ψυχικής Υγείας στους κόλπους τους, διαπιστώνουμε την τεράστια ανάγκη υποστήριξής τους και ενδυνάμωσής τους.
•  Επειδή εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ δεν μπορούμε να αυταπατόμαστε από τις παραμορφωτικές αντανακλάσεις αμφιλεγόμενων πολιτικών ψυχικής υγείας. Ενδεχομένως αυτές να ήσαν ανεκτές στο παρελθόν, σήμερα όμως οι πρόνοιες που χάνονται οδηγούν κατευθείαν σε μοιραίες καταστάσεις.
•  Επειδή εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ δεν μπορούμε να συνηθίσουμε και να προσαρμοστούμε εύκολα στα πάντα έτσι δεν υιοθετούμε τις αξίες του "ρευστού ανθρώπου". Δηλαδή του Ατόμου που βρίσκεται σε αποσύνδεση από οτιδήποτε δημιουργεί δεσμούς και πολιτισμό όπως την αλληλέγγυα κοινωνία, την γειτονιά, την ηθική της ανθρώπινης σχεσιακής εγγύτητας και ετερότητας, τους προγόνους του, την οικογενειακή συνθήκη και απ' ότι εν γένει φαινομενικά περιορίζει την ελευθερία των οικονομικών κινήσεών του.
•  Αναγνωρίζουμε την αδήριτη ανάγκη διασφάλισης των δικαιωμάτων και μέσω ενός λεπτομερούς νομικού πλαισίου ενώ το υπερασπιζόμαστε ενεργά στο πεδίο εφαρμογής τους.
  
•  Ανταποκρινόμαστε στα καλέσματα των στρατευμένων νομικών στα Δικαιώματα για να μην αποξενώνονται οι λήπτες από αυτές τις διαδικασίες. Βοηθούμε ώστε μέσα από διαδικασίες αυτοοργάνωσης να διασφαλίζεται η θεσμική εκπροσώπηση σε συστηματικές παρεμβάσεις. 
•  Γνωρίζουμε ότι είναι αναγκαία η θωράκισή των Δικαιωμάτων απέναντι σε πιθανές μελλοντικές αναχρονιστικές υποστροφές προς τη ψυχιατρική βαρβαρότητα. Η Ψυχιατρική Βαρβαρότητα  μπορεί να επανεμφανισθεί ουδετεροποιώντας τα Δικαιώματα μέσω της επιμέρισης και του κατακερματισμού τους σε ένα άνευρο "φάσμα δικαιωμάτων". Επαγρυπνούμε ώστε όταν επιχειρείται αυτό το λιάνισμα, να μην έχει αποτελέσματα...
• Επειδή εμείς στην ΚΟΦΙΨΥ ελπίζουμε πολύ και  ζητούμε αυτά που πρέπει. Αγωνιζόμαστε διαρκώς για να τα λάβουμε. Αντιλαμβανόμαστε ότι η επίθεση στην οικογένεια, που είχε βασισθεί σε κοινωνιολογικές και ψυχιατρικές θεωρίες του 20ού αιώνα καταγγέλοντάς την ως έναν οπισθοδρομικό κοινωνικό θεσμό, έχει καταλήξει σε κάθε είδους υπερβολές. 
•  Θεωρούμε ότι ο καλά πληροφορημένος Λήπτης Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας αποφεύγει τόσο τις άδικες & περιττές ταλαιπωρίες όσο και την θυματοποίησή του από κακοποιήσεις και εκμεταλλεύσεις. Τούτο ονομάζεται Χειραφέτηση.

Η ζεστή και μεστή αποφώνηση της εκδήλωσης από τον πρόεδρο ΔΣ του ΣΚΑΣΙΑΡΧΕΙΟΥ, Δαμιανού Βογανάτση. Συνόψισε τους όρους που μπορεί να στιγματισθεί από νωρίς ένας μικρός μαθητής της πρώτης δημοτικού στο σχολείο από απρόσωπους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς. Πως δηλαδή απλά προβλήματα ένταξης ενός ζωηρού παιδιού, μετατρέπονται σε βαρείς χαρακτηρισμούς προβληματικής συμπεριφοράς ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία και πως αυτή η ταμπέλα τον συνοδεύει τα επόμενα χρόνια αυτόν και την οικογένειά του με πιθανές απρόβλεπτες ψυχικές-κοινωνικές-νομικές συνέπειες και επιπλοκές.

   Γι' αυτό θεωρούμε ότι αυτή η κριτική, προερχόμενη από τις εποχές της ευμάρειας και του άκρατου καταναλωτισμού, δεν ανταποκρίνεται πια στα μεγάλα προβλήματα του καιρού μας που αντιμετωπίζουν οι οικογένειες που περιθάλπουν τα ασθενή προσφιλή τους πρόσωπα. Απλά αστοχεί τις περισσότερες φορές να εξηγήσει και να κατανοήσει την αδήριτη πραγματικότητα. Έτσι πρέπει να αναφέρουμε καθαρά ότι ως παρελθοντικό απότοκο η κριτική στον θεσμό της Οικογένειας μαζί με την λάμψη της έχασε και την σημασία της και δεν μπορεί πλέον να εμπνεύσει την ελπίδα σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα. 

Το μέλος της ΚΟΦΙΨΥ ο σκηνοθέτης και εικονολήπτης Νεκτάριος Σουλδάτος επί το εθελοντικό έργο της οπτικοακουστικής καταγραφής

  

  Ανυπομονούμε να δούμε ανασκουμπωμένους τους  ανθρώπους του Πολιτισμού να αναδείξουν με ανθρώπινη ματιά και καλλιτεχνική ευαισθησία -όπως έχει ξαναγίνει στο παρελθόν- αυτές τις λαϊκές αγωνίες. Να θυμηθούν ότι πρέπει να πασχίσουμε για την επιβίωση του δικού μας εγχώριου στοιχειώδους κοινωνικού κυττάρου που πρώτα είναι το νοικοκυριό, ο/η γείτονας/ισσα, το σόι και μετά το ξεκομμένο άτομο, ο πελάτης και το στέλεχος...

  Τέλος περιμένουμε την Ακαδημαϊκή κοινότητα να ξαναπάρει θαρραλέα την σκυτάλη και αναγνωρίζοντας τα παραπάνω, να ερμηνεύσει στοχαστικά και επαρκώς την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. 

~~~

‎