Θέλουμε Θεραπευτική Παρέμβαση στην Κοινότητα

Η οπισθοχώρηση στον τομέα της ψυχικής υγείας*

Της Εύης Βέρρη**

   Η κρίση της πανδημίας έφερε στην επιφάνεια περιστατικά ψυχικής νόσου τα οποία κατακλύζουν την επικαιρότητα. Σύμφωνα με την έρευνα “Headway 2023 – Mental Health Index”η οποία δημοσιεύτηκε τον Οκτώβρη του 2021, 84 εκατ. πολίτες της ΕΕ νόσησαν από κάποια ψυχική διαταραχή και είναι σχεδόν βέβαιο ότι το νούμερο θα αυξηθεί αρκετά.

   Το in απευθύνθηκε σε ειδικούς προκειμένου να γίνει μια καταγραφή της κατάστασης των δομών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα και τον τρόπο με τον οποίο περιθάλπουν τους ανθρώπους με διαταραχές.

   Σήμερα είμαστε δυστυχώς σε μια φάση οπισθοχώρησης στον τομέα της ψυχικής υγείας και αν δεν είχαμε τον Covid 19 θα είχαν κλείσει αρκετές δημόσιες δομές. Θα πρέπει οι αποφάσεις των υπευθύνων να παίρνονται μέσα σε ένα ορθολογιστικό κλίμα σύμφωνα με τον Διευθυντή του κέντρου ψυχικής υγείας και ψυχίατρο κ.Χρήστο Σκαμνέλο.

  «Η κοινότητα πρέπει να είναι ένας συνδετικός ιστός για την επανένταξη των ψυχικά νοσούντων ασθενών. Τους βοηθάς όταν τους αφήσεις να σε βοηθήσουν, και όταν η κοινότητα θα τους θεραπεύσει τότε και οι ίδιοι θα θεραπεύσουν την κοινότητα» δηλώνει ο κύριος Σκαμνέλος και μας εξηγεί ότι στον τομέα της ψυχικής υγείας έχουμε τις εξής δομές:

   Τα κέντρα ψυχικής υγεία που έχουν ως σκοπό την πρωτοβάθμια περίθαλψη δηλαδή την πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση της κοινότητας, την δευτεροβάθμια περίθαλψη η οποία ακουμπά σε ομάδες που έχουν ιδιαίτερες ανάγκες για φροντίδα και περίθαλψη όπως παιδιά που ζουν με ψυχωσικούς γονείς η θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών, βιασμών και γενικά καταστάσεων που οδηγούν σε ψυχική αστάθεια και διαταραχή ,με στόχο τους  τον  περιορισμό του αριθμού των εισαγωγών και κυρίως των ακούσιων νοσηλειών.

   Η τριτοβάθμια περίθαλψη γίνεται μέσα στις ψυχιατρικές μονάδες που θα πρέπει να διαθέτουν όλα τα νομαρχιακά νοσοκομεία.

Η τεταρτοβάθμια περίθαλψη είναι κυρίως η αποασυλοποιήση του ασθενούς.

Δηλαδή η όσο το δυνατόν συντομότερη παραμονή του στο ψυχιατρείο 

και η επανένταξη και αποδοχή του από την κοινότητα. 

   Σύμφωνα λοιπόν  με τον ψυχίατρο κ. Χρήστο Σκαμνέλο:

 Οι αιτίες δημιουργίας και εμφάνισης ψυχικής διαταραχής είναι:

–Ο κληρονομικός παράγοντας χωρίς βέβαια να δηλώνει ότι  θα εκδηλωθεί  πάντα ψυχιατρική νόσος σε ένα άτομο που έχει κληρονομική προδιάθεση.

–Τα πρώτα οικογενειακά χρόνια και κυρίως η σχέση με τη μητέρα ή με το άτομο που έχει τον ρόλο της μητέρας  σε περιπτώσεις που η βιολογική μητέρα δεν υπάρχει.

–Και σαφώς το περιβάλλον και οι συνθήκες διαβίωσης και εξέλιξης του ατόμου.

   Ο τρόπος εκδήλωσης της ψυχιατρικής νόσου και αυτός είναι διαφορετικός και ανεξαρτήτου ηλικίας. Βέβαια ένας έμπειρος ψυχίατρος μπορεί να αντιληφθεί αν ένα παιδί έχει χαρακτηριστικά στη συμπεριφορά του που θα το οδηγήσουν σε ψυχική νόσο αν δεν θεραπευτεί εγκαίρως .

   Στην περίπτωση της ακούσιας νοσηλείας, δηλαδή η χωρίς τη συγκατάθεση του ασθενή εισαγωγή και η παραμονή του για θεραπεία σε κατάλληλη Μονάδα Ψυχικής Υγείας που μπορεί να οριστεί είτε από το δικαστήριο, όταν κάποιος που τέλεσε αξιόποινη πράξη η οποία απειλείται με ποινή στερητική της ελευθερίας απαλλάχθηκε από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής (ΝΟΜΟΣ 2071/1992 άρθρα 95 έως 98 ποινικός κώδικας άρθρα 69, 69Α, 70, 71 και 75 εγκλεισμός με απόφαση δικαστηρίου) είτε όταν η νοσηλεία ασθενή που πάσχει από ψυχική διαταραχή κριθεί απαραίτητη για να αποτραπούν πράξεις βίας κατά του ίδιου ή τρίτου.
    Η αίτηση για την ακούσια νοσηλεία μπορεί να γίνει από τον σύζυγο ή συγγενή ή όποιος έχει την επιμέλεια του προσώπου, απευθύνεται στον εισαγγελέα πρωτοδικών του τόπου της κατοικίας ή διαμονής του προσώπου, που φέρεται στην αίτηση ως ασθενής. Την αίτηση πρέπει να συνοδεύουν αιτιολογημένες γραπτές γνωματεύσεις δύο ψυχιάτρων, ή επί ενός ψυχιάτρου και ενός ιατρού παρεμφερούς ειδικότητας.

   Εφόσον λοιπόν δώσει εντολή ο εισαγγελέας με την παρουσία της αστυνομίας και της ομάδας του κέντρου ψυχικής υγείας  ο ασθενής κάτω από δύσκολες συνθήκες τις περισσότερες φορές οδηγείται στο ψυχιατρείο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

   Είναι σημαντικό να αποφευχθεί μια συνθήκη που ονομάζεται περιστρεφόμενη πόρτα δηλαδή να βγαίνει και να μπαίνει αρκετές φορές στο ψυχιατρείο ο ασθενής χωρίς αποτέλεσμα. Σύμφωνα με τον διευθυντή του κέντρου ψυχικής υγείας και ψυχίατρο κ.Σκαμνέλο στη χώρα μας έχουμε σε ένα μέσο όρο περίπου στο 90% των ασθενών που εξετάζονται για εγκλεισμό να γίνεται εισαγωγή τους, όταν στην Ευρώπη ο μέσος όρος εγκλεισμού είναι στο 50% περίπου και στο Αγρίνιο ο μέσος όρος είναι στο 30% γιατί θέλουμε να τους κρατάμε στην κοινότητα όπως μας λέει. Το ψυχιατρείο από μόνο του δεν λύνει την επικινδυνότητα, παγιώνει την κατάσταση και δεν τους βοηθά, είναι όλο το πλαίσιο που θα πρέπει να λειτουργεί, δηλαδή όταν βγαίνουν να παρακολουθείτε το περιβάλλον τους και να εκπαιδεύεται και το ίδιο για να τους βοηθά, να ελέγχονται αν παίρνουν την φαρμακευτική αγωγή τους να έχουν ψυχιατρική παρακολούθηση ώστε να μην μετατρέπονται σε εν δύναμη δολοφόνους.

   Και ο πιο σωστός τρόπος για να γίνει αυτό αυτό θα ήταν με 

την δημιουργία κινητών μονάδων 

όπως αυτή του νομού Φωκίδας που λόγω της εξαιρετικής δουλειάς τους έρχονταν  Ιταλοί Άγγλοι και Ολλανδοί να εκπαιδευτούν όπως μας είπε ο ψυχίατρος κ.Σκαμνέλος. Οι κινητές μονάδες δουλεύουν παράλληλα με τον ασθενή αλλά και με το περιβάλλον του οικογενειακό και κοινωνικό ώστε να μπορεί ο ασθενής να γίνει λειτουργικός και αποδεκτός από την κοινότητα. Το κόστος μιας τέτοιας θεραπείας προς τον ασθενή είναι 8 φορές μικρότερο από το κόστος νοσηλείας του σε ψυχιατρείο και η συνολική θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική  .

   Οι πάσχοντες με ψυχικές διαταραχές δεν πρέπει να περιθωριοποιούνται από την κοινωνία και τους γύρω τους, ούτε και οι ίδιοι να αυτοστιγματίζονται υιοθετώντας μία ετικέτα αναπηρίας και να στερούνται με αυτούς τους τρόπους τη δυνατότητα να εκπληρώσουν το δυναμικό και το ταλέντο τους.

   Μέσα από τη βιβλιογραφία φαίνεται ότι η σχιζοφρένεια δεν είναι ένας μεμονωμένος παράγοντας εκδήλωσης βίας ή εγκληματικότητας αλλά σε συνδυασμό με κάποιους άλλους παράγοντες οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν και ένα «φυσιολογικό άτομο». Αυτό που πρέπει να έχει κανείς στο μυαλό του όταν μελετά αυτήν την συσχέτιση πάντως είναι ότι  

η βίαιη εγκληματικότητα που εκδηλώνεται από ψυχικά ασθενή άτομα αποτελεί μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα του συνόλου της βίαιης εγκληματικότητας 

σύμφωνα με Peay (2007) σε Tim Newburn, Criminology. Επιπλέον, παρά την αντίληψη που κυριαρχεί στην κοινωνική συνείδηση, 

η συντριπτική πλειονότητα των πασχόντων από κάποια ψυχική ασθένεια δεν θα εγκληματήσει ποτέ στη ζωή του.

 

  ~~~

 

* Άρθρο αναδημοσιευμένο από τον ιστότοπο in.gr. Οι τονισμοί, οι εικόνες και κάποιες μικρές διορθώσεις έγιναν από την σύνταξη του kofipsy.blogspot.com

**Η Εύη Βέρρη σπουδάζει στη New Media Studies

 

Χριστός Ανέστη!

Χρόνια Πολλά!

το Ιερό της Μονής της Χώρας των Ζώντων στην Κωνσταντινούπολη - Ινσταμπούλ

Η Αυτοκρατορική Πύλη στον Ι.Ν. της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη - Ινσταμπούλ

 

~~~

Αγαπητές και αγαπητοί φίλες και φίλοι

με χαρά ανακοινώνουμε την εκδήλωση με το φλέγον θέμα

  

«Οικογένεια και Ψυχική Υγεία»

 

που οργανώνει η ΚΟΦΙΨΥ στις 14 Μαΐου 2022,

Παγκόσμια Ημέρα της Οικογένειας σε ανοιχτό χώρο.

Ταυτόχρονα θα έχουμε πολλές πολλές

παράλληλες ενδιαφέρουσες δράσεις για όλες και όλους.

Επίσης την ίδια μέρα, οργανώνουμε μουσική εκδήλωση-γλέντι

όπου μαζί θα απολαύσουμε την αηδόνα του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού,

κα Ελένη Χρήστου

σε απαράμιλλες εκτελέσεις αυθεντικών παραδοσιακών σκοπών!

~~~

 

Μέχρι τότε γλεντήστε στο Πασχαλινό τραπέζι σας με τα υπέροχα τραγούδια της

Ελένης Χρήστου

Ένα σύντομο δείγμα δουλειάς της καλλιτέχνιδας θα βρείτε εδώ

~~~

με Eκτίμηση & Αγάπη

από το ΔΣ της 

Κ.Ο.ΦΙ.Ψ.Υ.

Συγχωρητικότητα & Ψυχική Κόπωση

 

Συγχωρητικότητα, μια στρατηγική για το ξεπέρασμα καθηλωτικών εμπειριών;

 

   Είναι φυσικό να είμαστε επιφυλακτικοί/ές και να κοντοστεκόμαστε μπροστά σε ό,τι καινούργιο. Όλοι και όλες μας έχουμε μπουχτίσει από τόσα πολλά μηνύματα και προτάσεις για αλλαγές, καινούργια πρότυπα και άλλους προσανατολισμούς, ποικίλες περιπλανήσεις και διαδρομές*. Υποσχέσεις ενός φαντασιακού βίου που ενώ μας "μπουκώνουν" σε βαθμό πνευματικής κόπωσης πάντα στο τέλος το υπόλοιπο είναι μηδέν: προσπέραση και ένα αφόρητο υπαρξιακό κενό. 
  Πως προχωρούμε λοιπόν;
  Πάμε μπροστά με την αβεβαιότητα των παραπάνω νεωτερικών υποσχέσεων, αρκεί απλά να υποκλιθούμε σε οτιδήποτε είναι περιτυλιγμένο με την Νέα Οπτική; και πως διαχειριζόμαστε το τεράστιο ψυχικό κόστος της;
   Έτσι είναι μοιραίο να στραφούμε στο εμπειρικό απόθεμά μας, που όλοι κουβαλούμε για να αφουγκραστούμε, για να στοχαστούμε, να μάθουμε. 

   Μήπως ήρθε ο καιρός να ανατρέξουμε και στις γόνιμες απαντήσεις του κοινού παρελθόντος μας;

   Όχι στο παρελθόν που αναβιώνει ως αυτοσκοπός αλλά αυτό που μας ενώνει και μας παραπέμπει στο μέλλον αποκαλυπτικά & προς τις πολύτιμες πηγές που μας διατίθενται. Μήπως ήρθε η ώρα να αναστήσουμε ιδέες και αξίες που περιφρονήσαμε; σαν αυτές που ενώ στην παράδοση του τόπου μας θεωρούνται δεδομένες και ξεχασμένες, σήμερα αποδεικνύονται σύγχρονες, λειτουργικές και διαχρονικές επιβεβαιωμένες & μέσα από την επιστήμη;

   Σ' αυτό το σημείο μας έρχεται η πρόταση της συγχώρησης από μια παλιά αλλά και τόσο σύγχρονη έννοια.

 Πρακτικές εφαρμογές μιας διαχρονικής αρετής

   Θα πραγματευθούμε την ψυχολογική διάσταση της συγχωρητικότητας, η οποία σχετίζεται με την αντικατάσταση των αρνητικών συναισθημάτων όπως της μνησικακίας, του μίσους, του θυμού, της ενοχής, του άγχους και του φόβου με θετικά συναισθήματα, όπως η γενναιοδωρία, η συμπόνια, η καλοσύνη, η ενσυναίσθηση ή/και η αγάπη προς τον αδικήσαντα.
  Βασική θέση είναι ότι η συγχωρητικότητα δεν ταυτίζεται με τη συμφιλίωση.΄Ομως σχετίζεται άμεσα με την αλλαγή της οπτικής προς τον δράστη και τα κίνητρά του.

Συγχώρηση & υγεία

 Η συγχώρηση συνδέεται θετικά με συμπεριφορές υγείας. Η θετική επίδρασή της στην υγεία ξεκινά με τα αισθήματα που προκαλεί όπως την ευτυχία, την χαρά, τον ενθουσιασμό και την ικανοποίηση. Πρόκειται για τα βασικά στοιχεία που ενισχύουν την λειτουργικότητα του ανοσοποιητικού και μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Επίσης, τα θετικά συναισθήματα σχετίζονται άμεσα με την υιοθέτηση Συμπεριφορών Υγείας, την προαγωγή της ψυχικής ανθεκτικότητας και των κοινωνικών σχέσεων κατ’ επέκταση την προστασία από την κατάθλιψη.
   Στόχος της συγχωρητικότητας είναι η Απαλλαγή από τη Μνησικακία. Αυτή η έννοια είναι συνδεδεμένη με αρνητικά συναισθήματα όπως τον θυμό, την εχθρότητα, την πικρία, τον φόβο. Έρευνες έχουν αποδείξει την άμεση συσχέτιση της μνησικακίας με τη διαταραχή του χρόνιου stress, η οποία αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την υγεία. Επίσης η Άρνηση της Συγχώρησης συσχετίζεται με την εμμονή, τον ιδεομηρυκασμό και τα αρνητικά συναισθήματα εν γένει. Επιπλέον επιδρά με αϋπνία και κόπωση.

  
  Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 αρκετοί κοινωνικοί επιστήμονες και ψυχολόγοι,  προσπαθούν να κατανοήσουν την συγχωρητικότητα προκειμένου να ενταχθεί σε εφαρμογή σε καθημερινή κοινωνική βάση. Έχουν δημοσιευτεί εκατοντάδες έρευνες που δείχνουν ότι η συγχωρητική πρακτική συνδέεται άμεσα με συναισθηματική και πνευματική θεραπεία του ατόμου και συμβάλλει στην σταθερότητα για ειρηνικές κοινότητες. Οι πρακτικές και θεραπευτικές επιδράσεις της συγχώρησης αποδεικνύονται ευεργετικές σε διάφορα πλαίσια, προσωπικά και κοινωνικά, όπως σε ανθρώπους που υποφέρουν από μετατραυματικό στρες, σε θύματα πολέμου, ρατσισμού, κακοποίησης, βίας και φυσικά σχολικού εκφοβισμού. Ο σύνδεσμος ανάμεσα στη Συγχώρηση και στην Υγεία οδήγησε και σε νέες έρευνες που αφορούν στη φυσική κατάσταση ενός ατόμου και αποδεικνύουν ότι η εφαρμογή της συγχωρητικότητας ελαττώνει τη βαρύτητα των καρδιακών νοσημάτων, παρατείνει τη ζωή των καρκινοπαθών και προετοιμάζει για έναν πιο ήρεμο θάνατο.
  Τα τραυματισμένα συναισθήματα όταν δεν λυθούν με υγιή τρόπο, μεταφέρουν το ανεπίλυτο πρόβλημα και τραυματίζουν στην συνέχεια και τις σχέσεις. Η οργή και ο θυμός μπορούν να μετατεθούν παραγνωριστικά  σε μη εμπλεκόμενα πρόσωπα που δεν έχουν σχέση με την αρχική αδικία. Για παράδειγμα, ένα παιδί που στερήθηκε την αγάπη της μητέρας του, μπορεί να θέλει να τιμωρήσει τον/ην αδελφό/ή του, ο/η αδελφός/ή με τη σειρά του/της να μεταφέρει την στρεβλή θεώρηση και αντιμετώπιση της πραγματικότητας προς τον/την συμμαθητή/ήτριά του/της. Ή ακόμη, ο στερημένος/η συναισθηματικά από τη γονεϊκή αγάπη γιος ή κόρη, αν δεν αποκαταστήσουν υγιώς μέσα τους τα συναισθήματα αυτής της στέρησης, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να επαναλάβουν το ίδιο στα δικά τους παιδιά, όταν δημιουργήσουν δική τους οικογένεια. Έχουμε εδώ το φαινόμενο του “ντόμινο” δηλαδή της μετάθεσης μέσω της παραγνώρισης με τις επακόλουθες επιπλοκές στην ψυχική και φυσική υγεία μας.

Η συγχωρητικότητα είναι μία διαδικασία και όχι ένα συμβάν 

   Είναι μία υποκειμενική κατάσταση που όταν συνειδητοποιείται η προσβολή, ακολουθείται από ως επί το πλείστον από μία «αυτόματη» συναισθηματική αντίδραση που αμέσως δίνει τη θέση της σε μια ελεγχόμενη διαδικασία που περιλαμβάνει συμπόνια και συγχώρηση. Ταυτόχρονα τα αρνητικά συναισθήματα όπως ο φόβος, η ανησυχία ο θυμός και τέλος η μνησικακία ακυρώνονται πριν οδηγήσουν σε διαφορετικές συμπεριφορές της αποφυγής ή ανταπόδοσης της προσβολής αντίστοιχα.

Πως συγχωρούμε

Οι επικρατούσες απόψεις στην ψυχοθεραπευτική είναι δύο.

-Η πρώτη αφορά την απόφαση ελέγχου και την συνακόλουθη τροποποίηση της συμπεριφοράς μας. Αυτή είναι η Συγχώρηση κατόπιν Απόφασης (decisional forgiveness).
-Η άλλη άποψη είναι μια πολύπλευρη και απαρτιωμένη συναισθηματική εμπειρία συγχώρησης που αφορά στην τροποποίηση. Δηλαδή στην μεταστροφή γνωμών, συναισθημάτων και κινήτρων, η Αισθηματική Συγχώρηση (emotional forgiveness).

 

 

Η Συγχώρεση διδάσκεται;

   Η Διδασκαλία της Συγχώρησης στα σχολεία είναι μια πρόταση η οποία βασίζεται σε εκτενείς έρευνες του Πανεπιστημίου του Wisconsin στο Madison των ΗΠΑ, αλλά και άλλων Πανεπιστημίων διεθνώς. Εστιάζει στους ανθρώπους και στις σχέσεις παρά στην τιμωρία και την ποινή. Στηρίζεται στην ακράδαντη πίστη ότι η συγχωρητικότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια στρατηγική αντιμετώπισης από άτομα που έχουν υποστεί προσβολή, απόρριψη, αδικία, βία, εκφοβισμό. Προσφέρει νέα πρότυπα και καινούργια μονοπάτια αντιμετώπισης των ανθρωπίνων σχέσεων, ειδικότερα μέσα στον χώρο του σχολείου, το οποίο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας.
  Πίσω από τα καθημερινά παραδείγματα μίσους και αδικίας κρύβονται ιστορίες πραγματικών ανθρώπων, των οποίων ο πόνος από τα τραύματα που υπέστησαν είναι τόσο βαθύς, που η πρόταση της συγχώρησης γι’ αυτούς δεν είναι τίποτε άλλο παρά μόνο μια ουτοπία. Παρ’ όλα αυτά τόσο οι πνευματικοί ηγέτες, όσο και οι κοινωνικοί επιστήμονες επιμένουν συστηματικά ότι η συγχώρηση είναι η μόνη λύση πάνω στην οποία μπορεί να βασιστεί μια κοινωνία και που δίνει ελπίδα για το μέλλον.

Ο Γονιός που Συγχωρεί

 

Η Συγχώρηση στην Παράδοσή μας

  Στους Αρχαϊκούς χρόνους οι κώδικες τιμής στην περίπτωση που αψηφούσε κάποιος έναν Ικέτη -τον συνάνθρωπο που ζητά έλεος- ήσαν εξαιρετικά αυστηροί σε σημείο που αν τους παρέβαινες έχανες την υπόληψή σου ως άνθρωπος. Ο ικέτης ήταν ένα απελπισμένο πρόσωπο το οποίο είχε παραβιάσει κάποιο ηθικό ή πολιτικό νόμο ή είχε διαπράξει κάποιο έγκλημα και ζητούσε συγχώρεση με την προστασία του Ικέσιου Δία.

   Για να γίνει κάποιος ικέτης και να ζητήσει ασυλία, συγχώρεση ή έλεος έπρεπε να δείξει τη απελπιστική του θέση. Κρατώντας στα χέρια του ένα κλαδί ελιάς τυλιγμένο με άσπρο μαλλί προβάτου δημιουργούσε το πολύ ισχυρό σύμβολο που ονομαζόταν Ικετηρία. Κατόπιν κατέφευγε σε έναν ναό και άφηνε την Ικετηρία στον βωμό του. Εναλλακτικά είχε την δυνατότητα να αφήσει το πανίσχυρο σύμβολο στην εστία του σπιτιού κάποιου ισχυρού άνδρα και να ζητήσει την συδρομή του.

  Αν ο τοπικός άρχοντας ή ο ιδιοκτήτης του σπιτιού δυσκολευόταν να δεχτεί την ικεσία, τότε ο ικέτης γονάτιζε μπροστά του και του ακουμπούσε με τα γένια του τα γόνατα. Αν γινόταν δεκτή η ικευτική θέση του έπαιρνε πίσω την Ικετηρία περιμένοντας κάποιο δικαστήριο να εκδικάσει την υπόθεσή του επιδεικνύοντας έλεος. Αν τελικά κάποιος αψηφούσε έναν ικέτη, κινούσε την οργή των θεών. Ο ικέτης θεωρούνταν ιερό πρόσωπο και κανείς δεν μπορούσε να τον βλάψει. Αυτή η οργή ονομαζόταν Άγος.

   Στις εκκλησίες τελείται ένας πολύ ξεχωριστός εσπερινός που διαφέρει απ όλους τους άλλους της Μεγάλης Τεσαρακοστής. Πρόκειται για τον Εσπερινό της Συγνώμης, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στους αρχικούς κατανυκτικούς εσπερινούς αυτής της περιόδου και γίνεται μόνο το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου. 

   Χαρακτηρίζουμε κατανυκτικούς τους εσπερινούς της Τεσσαρακοστής επειδή στη διάρκεια τους ψάλλονται κατανυκτικά τροπάρια από το Τριώδιο, που το περιεχόμενό τους διαποτίζεται από βαθιά συναίσθηση της απόκλισης από τις επιταγές ενός ορθού και αδελφικού βίου. Περιλαμβάνει την απαλλαγή από αισθήματα αμαρτωλότητας μέσω μιας διαδρομής συνειδητοποίησης με μετάνοια και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών. 

   Ο Εσπερινός της Συγνώμης διαφέρει διότι οι κοινωνοί συναδελφώνονται, ζητώντας συγχώρεση ο ένας από τον άλλο ώστε να πορευθούν στην Σαρακοστή που ξεκινά καθαροί και απαλλαγμένοι από τα βάρη πράξεων και λόγων που πλήγωσαν. Το τελετουργικό περιλαμβάνει πολύ αποτελεσματικές πρακτικές ψυχικής ελάφρυνσης αναγόμενες στο Θεϊκό Υψηλό όπου στο τέλος του, οι πιστοί ομνύουν ασπαζόμενοι το Ιερό Ευαγγέλιο και ζητούν συγνώμη από τον ίδιο τον Δημιουργό τους. 

 

Η Φιλοσοφία της Συγχώρησης στο μακροκοινωνικό πεδίο 

   Ο Ντερριντά στην διάλεξή του που έγινε στην Αθήνα το 1997, έθεσε τους όρους για την πράξη της συγχώρησης. Συνοπτικά:

α) Είναι απροϋπόθετη, δηλαδή υπερ-ηθική, χωρίς κανόνες, και εκχωρείται χωρίς όρους, χωρίς να είναι εκ των προτέρων απαραίτητη η αίτηση συγχώρησης, 

β) Γιαυτό και συγχωρεί μόνο το ασυγχώρητο, αυτό πού αδυνατούμε να συγχωρήσουμε, ακόμη και αν το θέλουμε. 

γ) Αντίθετα η υπό προϋποθέσεις συγχώρηση –σχετική και ηθική– εκχωρείται υπό τον όρο ο αδικητής να έχει ζητήσει προηγουμένως συγχώρηση από το θύμα του. 

δ) Η απροϋπόθετη συγχώρηση, είναι ξένη, ετερογενής προς την τάξη του δικαίου και της πολιτικής και είναι αδύνατον να στηρίξει κανείς το δίκαιο και την πολιτική. Ωστόσο η υπό προϋποθέσεις συγχώρηση εμφανίζεται σε αυτή την τάξη με άλλα, συναφή ονόματα και υπό πολλές μορφές. 

Η σκέψη του Ντερριντά προχωρεί και πραγματεύεται τα προβλήματα που εγείρουν η αμνηστία, η παραγραφή, το απαράγραπτο, το Άουσβιτς (η Σοά), η καινοφανής έννοια του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας, το κυριαρχικό δικαίωμα απονομής χάριτος, ο παγκόσμιος εκθεατρισμός της αίτησης συγχώρησης από αρχηγούς κρατών και από την Εκκλησία (για τα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί εναντίον άλλων κρατών ή εθνοτήτων), το απαρτχάιντ, η προσφυγή στη συγχώρηση εν είδει αμνηστίας εν όψει της εθνικής συμφιλίωσης.

 

Όλοι πληγώνουμε και πληγωνόμαστε 

  Η συγχώρηση μπορεί να θεραπεύσει και τα πιο βαθιά τραύματα. Μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση σχέσεων που φαίνονται να έχουν θραυστεί ανεπανόρθωτα. Μπορεί να αναβιώσει μια τραυματισμένη αγάπη προς κάποιον που μας πλήγωσε. Μπορεί να επαναφέρει την αγάπη στην καρδιά ακόμα και αν ο άλλος αρνείται αυτό το δώρο, για δικούς του λόγους. Σταματά τον φαύλο κύκλο του μίσους και της αντεκδίκησης.             

  Αναδεικνύει την συνθετότητα, την πληρότητα και την αξία του Προσώπου διαφοροποιώντας το από το Άτομο. Μας εξυψώνει προς τους άλλους που μας πλήγωσαν, στον εαυτό μας και στην κοινότητα εν γένει. Μας βοηθάει να ξεκαθαρίσουμε το δικό μας μερίδιο ευθύνης όπου υπάρχει και να κατανοήσουμε την ανθρώπινη ευαλωτότητα. Όλοι πληγώνουμε και πληγωνόμαστε. Συνειδητοποιώντας ότι και εμείς πληγώνουμε τους άλλους, μπορούμε πιο εύκολα να κατανοήσουμε και να συγχωρήσουμε αυτούς που μας πλήγωσαν.

* Πόνημα που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο πολιτισμού, επιστήμης και τέχνης "Αντίφωνο" με τίτλο "Οι δύο Ελλάδες" του βραβευμένου Ελληνιστή και μέλους της ΚΟΦΙΨΥ, κου Θεόδωρου Παντούλα. 

 

Πηγές:

- Από το βιβλίο "Σύγκρουση και Συνύπαρξη" (Γαλίτη, 2017 Εκδόσεις Γρηγόρη).

- "Συγχωρείν – Το ασυγχώρητο και το απαράγραπτο" διάλεξη που εκφώνησε ο Ντερριντά στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών τον Δεκέμβριο του 1997

- ΕΨΕ περιοδικό, Τόμος 28 Τεύχος 4 "Οι σχέσεις της συγχωρητικότητας με την ψυχική υγεία και την ψυχοθεραπεία", Κ.Θ. Κιούλος, Ζ.Χ. Αλεξανδρή, Α.Θ. Κιούλου, Ι.Δ. Μπεργιαννάκη. (σελίδα 349)]

- Πρόγραμμα "Αγωγή στη Συγχώρηση". Εκδήλωση-συζήτηση της 4ης Φεβρουαρίου 2021. Μπορείτε να δείτε την εκδήλωση εδώ

- Wikipedia - free online encyclopedia

 

από την ΚΟΦΙΨΥ

Ευάγγελος Άκης Ασπρογέρακας

 

Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία, Ανακοίνωση

 Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία - ΠΟΣΟΨΥ

Αθήνα, 15.04.2022

Προς:

1.   Υπουργό Υγείας, κο. Πλεύρη Θάνο

2.   Αναπληρώτρια Υπουργό Υγείας, κα Γκάγκα Μίνα

3.   Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ)

Αξιότιμοι Κύριοι,

   Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Οργανώσεων για την Ψυχική Υγεία (ΠΟΣΟΨΥ) είναι η φωνή της μεγαλύτερης ομάδας ατόμων με ψυχικές διαταραχές και των οικογενειών τους στην Ελλάδα.  

   Με 14 Συλλόγους μέλη ανά τη χώρα, η ΠΟΣΟΨΥ εκπροσωπεί θεσμικά χιλιάδες λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας που διαβιούν στην κοινότητα μόνοι ή με την οικογένειά τους, καθώς και τουλάχιστον άλλα τόσα μέλη των οικογενειών τους που συχνότατα επιτελούν το έργο της άτυπης φροντίδας.

   Η ΠΟΣΟΨΥ εργάζεται συστηματικά για την υλοποίηση του οράματος της ότι όλα τα άτομα με ψυχικές διαταραχές και οι οικογένειές τους θα πρέπει να μπορούν να ζούνε αξιοπρεπώς σ' έναν κόσμο χωρίς αποκλεισμούς, στιγματισμούς και διακρίσεις, να ασκούν όλα τα ανθρώπινα δικαιώματά τους και να αντιμετωπίζονται με σεβασμό στην αυτονομία και την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Για την επίτευξη αυτού του οράματος επιδιώκουμε τη συμμετοχή εκπροσώπων της ΠΟΣΟΨΥ στη διαμόρφωση της πολιτικής ατζέντας για την ψυχική υγεία.

  Με την παρούσα επιστολή θα θέλαμε να παραθέσουμε τις προτάσεις και παρατηρήσεις μας σε βασικές διατάξεις του ανωτέρω νομοσχεδίου που επηρεάζουν δυσμενώς τα άτομα με ψυχικές διαταραχές, οι οποίες σχετίζονται με την εκπροσώπησή τους στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ. Ειδικότερα:

Άρθρο 21

Μη εκτελεστικός Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας - Σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας – Τροποποίηση παρ. 3 και αντικατάσταση παρ. 5 άρθρου 20 Ν. 3918/2011

   Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές εκπροσωπούνται στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ μέσα από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α) που αποτελεί την Τριτοβάθμια Οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους.

   Εκφράζουμε την έντονη διαμαρτυρία μας, διότι με το άρθρο αυτό καταργείται η εκπροσώπηση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία – Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Δ.Σ του ΕΟΠΥΥ.
   Η Ε.Σ.Α.μεΑ., ως η αντιπροσωπευτικότερη τριτοβάθμια οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, με μέλη της περισσότερες από 500 οργανώσεις α’ και β’ βαθμού σε όλη την ελληνική επικράτεια, μετέχει με αιρετό εκπρόσωπό της στα Διοικητικά Συμβούλια όλων των μεγάλων Οργανισμών, μεταξύ των οποίων και του ΕΟΠΥΥ, εκπροσωπώντας τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, δηλαδή, εκπροσωπώντας ένα μεγάλο μέρος Ελληνίδων και Ελλήνων, των πλέον ευάλωτων πολιτών της χώρας.

   Ζητάμε να αποσύρετε το άρθρο 21 ή να το τροποποιήσετε ως προς την απαραίτητη συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ., δια εκπροσώπου της, στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ, ως την αντιπροσωπευτικότερη Οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους

Άρθρο 48

Δυνατότητα αναγνώρισης ενώσεων ή συλλόγων ασθενών ως συνομιλητών της Πολιτείας σε θέματα παροχής υπηρεσιών υγείας

Προτείνουμε την τροποποίηση/συμπλήρωση του πρώτου εδαφίου του άρθρου ως εξής:

  «Με απόφαση του Υπουργού Υγείας δύνανται να αναγνωρίζονται ενώσεις ή σύλλογοι ασθενών τόσο η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) όσο και οι ενώσεις ασθενών, οι Ομοσπονδίες ασθενών και/η οικογενειών και οι Σύλλογοι ασθενών και/η οικογενειών ως συνομιλητές της Πολιτείας σε θέματα που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών υγείας.»

Με εκτίμηση

      Η Πρόεδρος           Η Γενική Γραμματέας Αικατερίνη Νομίδου     Χριστίνα Μπίκου

Τα κέντρα ψυχικής υγείας στην Ελλάδα

Τα κέντρα ψυχικής υγείας  σύμφωνα με την ΕΨΕ, τις ΥΠΕ

Αττική – Υπαγόμενα σε Νοσοκομεία

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αθηνών – ΓΝΑ Σωτηρία,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Περιστερίου – Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής,
  

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίων Αναργύρων – Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παγκρατίου – ΓΝΑ Ευαγγελισμός,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χαλανδρίου – ΓΝΑ Γεννηματάς,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βύρωνα-Καισαριανής – Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κερατσινίου-Δραπετσώνας – Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Δρομοκαΐτειο,

Αττική – Μη υπαγόμενα σε νοσοκομεία

• Διακλαδικό Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ενόπλων Δυνάμεων – ΔΥΓ/ΓΕΕΘΑ,

• Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Ζωγράφου – Πανεπιστήμιο Αθηνών,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Παπάγου – Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) ”Κώστας Στεφανής”

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ελληνικού Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής & Ερευνών (ΕΚΕΨΥΕ)

• ΑμΚΕ Ελληνικό Κέντρο Διαπολιτισμικής Ψυχιατρικής και Περίθαλψης

• Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Ζεφυρίου

• Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Βοτανικού

ΚΕΝΤΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Θεσσαλονίκης (Κεντρικού Τομέα)
  

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Θεσσαλονίκης (Βορειοδυτικού Τομέα)

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Θεσσαλονίκης (Δυτικού Τομέα)

• Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής (Ανατολικού Τομέα)
•  Ψυχιατρικό τμήμα περίθαλψης  424 ΓΣΝΕ / Κέντρο Ψυχικής Υγείας Στρατού και Σωμάτων Ασφαλείας
  
  

ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αλεξανδρούπολης – Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Αλεξανδρούπολης,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Βόλου – Γ.Ν. Βόλου,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Κατερίνης – Γ.Ν. Κατερίνης,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χανίων – Γ.Ν. Χανίων,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου – Γ.Ν. Ρεθύμνου,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου – Βενιζέλειο Γ.Ν. Ηρακλείου,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίου Νικολάου – Γ.Ν. Αγ.Νικολάου

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Σερρών – Γ.Ν. Σερρών
  

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ιωαννίνων – Γ.Ν. Ιωαννίνων «Γ.Χατζηκώστα»,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Τρίπολης – Γ. Παναρκαδικό Ν. Τρίπολης «Η Ευαγγελίστρια»,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Χαλκίδας – Γ.Ν. Χαλκίδας,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Καβάλας – Γ.Ν. Καβάλας,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Λάρισας – Πανεπιστημιακό Γ.Ν. Λάρισας,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Σάμου – Γ.Ν. Σάμου «Άγιος Παντελεήμων»,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Πάτρας – ΓΝΑ Πατρών «Ο Άγιος Ανδρέας»,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Δράμας – Γ.Ν. Δράμας,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ξάνθης – Γ.Ν. Ξάνθης,
  

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ηγουμενίτσας – Γ.Ν.-Κ.Υ. Φιλιατών,

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγρινίου – Γ.Ν. Αιτωλοακαρνανίας

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ναυπλίου – Γ.Ν. Ναυπλίου

• Κέντρο Ψυχικής Υγείας-Ιατροπαιδαγωγικό Κέρκυρας