Αλτσχάιμερ: Το λίπος αποδυναμώνει 

την άμυνα 

κατά της νόσου

 Για δεκαετίες επικρατούσε η άποψη ότι το λίπος 

στον εγκέφαλο δεν σχετίζεται με τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες, 

όπως το Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, νέα μελέτη 

από το Πανεπιστήμιο Purdue στις ΗΠΑ ανατρέπει 

αυτήν την υπόθεση, δείχνοντας ότι  

η υπερβολική συσσώρευση λιπιδίων στα κύτταρα 

του ανοσοποιητικού συστήματος του εγκεφάλου 

– τα μικρογλοία– 

περιορίζει την ικανότητά τους 

να προστατεύουν τον νευρικό ιστό.

Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει προοπτικές 

για καινοτόμες θεραπείες που αξιοποιούν 

τη βιολογία των λιπιδίων, με στόχο την ενίσχυση 

της λειτουργίας των μικρογλοίων 

και τη βελτίωση της υγείας των νευρώνων 

σε ασθένειες όπως το Αλτσχάιμερ.

Περιοχές του εγκεφάλου

Ενώ οι περισσότερες προσπάθειες ανάπτυξης 

φαρμάκων για την Αλτσχάιμερ στοχεύουν 

στις πρωτογενείς παθολογίες της νόσου 

—τις πλάκες β αμυλοειδούς, και τα πλέγματα 

της πρωτεΐνης ταυ— ο επικεφαλής της μελέτης Γκαουράβ Τσόπρα, εστίασε στα αφύσικα πλούσια σε λίπος κύτταρα 

που περιβάλλουν τις νοσούσες περιοχές του εγκεφάλου. 

Σε προηγούμενη μελέτη που δημοσιεύθηκε 

στο επιστημονικό περιοδικό Nature, έδειξε ότι τα αστροκύτταρα –τα οποία υποστηρίζουν τους νευρώνες–  

απελευθερώνουν ένα λιπαρό οξύ που είναι τοξικό 

για τα εγκεφαλικά κύτταρα σε συνθήκες νόσου.  

Μια άλλη μελέτη που διεξήγαγε η ομάδα 

σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, 

συνέδεσε τη μιτοχονδριακή δυσλειτουργία 

στους νευρώνες με αποθέσεις λίπους 

σε γλοιακά κύτταρα κατά τη γήρανση– 

σημαντικός παράγοντας κινδύνου νευροεκφύλισης.

«Κατά τη γνώμη μας,

 η μείωση της συσσώρευσης λίπους είναι το κλειδί, 

καθώς το λίπος δυσκολεύει το ανοσοποιητικό σύστημα 

να κάνει τη δουλειά του και να διατηρεί την ισορροπία. 

Αν στοχεύσουμε αυτές τις οδούς, 

 μπορούμε να επαναφέρουμε την ικανότητα των μικρογλοίων 

να καταπολεμούν την ασθένεια και να κρατούν τον εγκέφαλο σε ισορροπία» εξηγεί ο Τσόπρα.

Λιπιδικό μοντέλο

Περισσότερα από 100 χρόνια πριν,
ο Γερμανός ψυχίατρος
και νευροπαθολόγος Αλοΐσιος Άλτσχαϊμερ,

παρατήρησε ανωμαλίες στον εγκέφαλο της πρώτης ασθενούς του: πλάκες, πλέγματα και κύτταρα γεμάτα σταγονίδια λιπιδίων.
Μέχρι πρόσφατα, αυτά τα λιπιδικά σταγονίδια θεωρούνταν απλώς υποπροϊόντα της νόσου. Ωστόσο, οι συσχετίσεις που εντόπισε η ομάδα του Τσόπρα μεταξύ νευροεκφυλιστικών ασθενειών και λίπους σε μικρογλοία και αστροκύτταρα, δείχνουν ότι συμβαίνει το αντίθετο.
Ο Τσόπρα μιλά για ένα «νέο λιπιδικό μοντέλο νευροεκφύλισης», ονομάζοντας αυτές τις συσσωρεύσεις «λιπιδικές πλάκες».
Οι μικρογλοιακοί μηχανισμοί, που φυσιολογικά 

καθαρίζουν θραύσματα μέσω φαγοκυττάρωσης,
αποδείχθηκε ότι χάνουν την αποτελεσματικότητά τους
όταν βρίσκονται κοντά σε πλάκες αμυλοειδούς-βήτα.
Εκεί, συσσωρεύουν διπλάσιες ποσότητες λιπιδικών σταγονιδίων και καθαρίζουν κατά 40% λιγότερο
τις πλάκες αμυλοειδούς-βήτα σε σύγκριση
με τα υγιή μικρογλοία.
Η έρευνα έδειξε ότι αυτά τα κύτταρα μετατρέπουν
τα λιπαρά οξέα σε τριακυλογλυκερόλη (TAG),
αποθηκεύοντας λίπος αντί να το χρησιμοποιούν
για ενέργεια.
Το κλειδί είναι το ένζυμο DGAT2,
που καταλύει το τελευταίο βήμα της μετατροπής.
Αντί να παράγεται υπερβολικά, συσσωρεύεται
επειδή δεν αποδομείται κανονικά.  

Το αποτέλεσμα είναι η υπερφόρτωση με λίπος και η απώλεια λειτουργίας.
Η ομάδα δοκίμασε δύο μόρια: ένα που αναστέλλει
τη δράση του DGAT2 και ένα που προάγει την αποδόμησή του. 

Η δεύτερη προσέγγιση μείωσε τα λιπίδια στον εγκέφαλο, 

αποκατέστησε τη λειτουργία των μικρογλοίων και βελτίωσε τους δείκτες υγείας των νευρώνων 

σε ζωικά μοντέλα Αλτσχάιμερ.

Τοξική πρωτεϊνική πλάκα

«Όταν στοχεύουμε το ένζυμο που παράγει λίπος 

και το απομακρύνουμε ή το υποβαθμίζουμε, 

επαναφέρουμε την ικανότητα των μικρογλοίων 

να καταπολεμούν την ασθένεια 

και να κρατούν τον εγκέφαλο σε ισορροπία»  

εξήγησε ο ερευνητής.

«Πρόκειται για ένα συναρπαστικό εύρημα 

που αποκαλύπτει 

πώς μια τοξική πρωτεϊνική πλάκα επηρεάζει άμεσα 

τον τρόπο με τον οποίο σχηματίζονται και μεταβολίζονται 

τα λιπίδια από τα μικρογλοιακά κύτταρα στους εγκεφάλους 

των ασθενών με Αλτσχάιμερ», 

δήλωσε η Πρίγια Πρακάς, 

πρώτη συν-συγγραφέας της μελέτης.

«Ενώ η πιο πρόσφατη έρευνα 

σε αυτόν τον τομέα έχει επικεντρωθεί 

στη γενετική βάση της νόσου, 

η έρευνά μας  

αναδεικνύει τον ρόλο των λιπιδίων 

και των μεταβολικών τους οδών 

στα ανοσοκύτταρα 

του εγκεφάλου, με στόχο την αποκατάσταση 

της λειτουργίας τους και την αποτελεσματικότερη 

αντιμετώπιση της νόσου», υπογράμμισε.

«Εντοπίζοντας το λιπιδικό φορτίο 

και τον ρυθμιστικό μηχανισμό DGAT2, 

αναδεικνύουμε μια εντελώς νέα θεραπευτική προοπτική.  

Αποκαθιστώντας τον μεταβολισμό της μικρογλοίας, 

μπορείτε να αποκαταστήσετε την άμυνα του εγκεφάλου 

έναντι των ασθενειών», τόνισε ο Παλάκ Μαντσάντα, 

συν-συγγραφέας της μελέτης.

 

 ~~~

 

 Σκεύασμα Kisunla: εγκρίθηκε από την ΕΕ  

ως θεραπεία 

της νόσου Αλτσχάιμερ

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Kisunla 

μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της εξέλιξης  

των γνωστικών και λειτουργικών προβλημάτων 

που σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ στους ασθενείς.

Η άδεια κυκλοφορίας βασίζεται στη θετική επιστημονική αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, 

η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα οφέλη 

αυτού του φαρμάκου υπερτερούσαν των κινδύνων 

για έναν συγκεκριμένο πληθυσμό ασθενών 

με πρώιμο Αλτσχάιμερ.

Η απόφαση έγκρισης θέτει αυστηρούς όρους 

για τη χρήση του Kisunla, επειδή θεωρείται κατάλληλο 

μόνο για ασθενείς με συγκεκριμένη γενετική προδιάθεση. Περιγράφονται επίσης σαφή μέτρα μετριασμού του κινδύνου, όπως απαιτήσεις παρακολούθησης και επισήμανσης. 

Το Kisunla, χορηγούμενο μία φορά το μήνα, 

είναι η πρώτη και μοναδική θεραπεία 

που στοχεύει στην αμυλοειδική πλάκα με στοιχεία 

που υποστηρίζουν τη διακοπή της θεραπείας 

όταν αφαιρεθούν οι αμυλοειδείς πλάκες, γεγονός 

που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερο κόστος θεραπείας 

και λιγότερες εγχύσεις.

Σημαντικά αποτελέσματα

«Το Kisunla επέδειξε πολύ σημαντικά αποτελέσματα 

για άτομα με πρώιμα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ, 

τα οποία χρειάζονται επειγόντως αποτελεσματικές 

θεραπευτικές επιλογές», όπως σημείωσε η Άννα Γουάιτ, εκτελεστική αντιπρόεδρος 

και πρόεδρος της Lilly Neuroscience.

Η έγκριση από τον FDA

Στις αρχές του περασμένου Ιουλίου, η Eli Lilly 

είχε ανακοινώσει την έγκριση του Kisunla 

από την Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων 

και Φαρμάκων (FDA) ως θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, 

για ενήλικες με πρώιμα συμπτωματική νόσο, 

η οποία περιλαμβάνει άτομα με ήπια γνωστική εξασθένηση (MCI) καθώς και άτομα με ήπιο στάδιο άνοιας της AD, 

με επιβεβαιωμένη αμυλοειδική παθολογία.

Το Kisunla, χορηγούμενο μία φορά το μήνα, 

είναι η πρώτη και μοναδική θεραπεία 

που στοχεύει στην αμυλοειδική πλάκα 

με στοιχεία που υποστηρίζουν 

τη διακοπή της θεραπείας 

όταν αφαιρεθούν οι αμυλοειδείς πλάκες, 

γεγονός που μπορεί να οδηγήσει 

σε χαμηλότερο κόστος θεραπείας και λιγότερες εγχύσεις.

~~~

FDA: Έγκριση σε νέο αιματολογικό τεστ 

που φέρνει επανάσταση στη αξιολόγηση 

για την νόσο Αλτσχάιμερ 

και για άλλες αιτίες 

γνωστικής έκπτωσης

Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) 

έδωσε έγκριση σε ένα ακόμη αιματολογικό τεστ 

για την αξιολόγηση της νόσου Αλτσχάιμερ 

και άλλων αιτιών γνωστικής έκπτωσης, 

επιτρέποντας μια ευρύτερη κατανόηση 

 

του πότε η νόσος μπορεί να αποκλειστεί.Η Roche Diagnostics ανακοίνωσε  ότι το τεστ Elecsys pTau181, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την φαρμακευτική επιχείρηση Eli Lilly, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας για να εντοπίζουν ασθενείς 

που είναι απίθανο να πάσχουν από Αλτσχάιμερ, 

ενώ όσοι έχουν θετικό αποτέλεσμα 

θα πρέπει να προχωρούν σε περαιτέρω εξετάσεις. 

Ταχύτερες απαντήσεις 

Το τεστ προορίζεται για ενήλικες άνω των 55 ετών 

που εμφανίζουν σημάδια ή συμπτώματα 

γνωστικής εξασθένησης.

«Με την εισαγωγή των αιματολογικών βιοδεικτών 

για το Αλτσχάιμερ στην πρωτοβάθμια φροντίδα, 

μπορούμε να βοηθήσουμε ασθενείς και γιατρούς 

να λάβουν απαντήσεις νωρίτερα», 

όπως δήλωσε ο Brad Moore, πρόεδρος και CEO 

της Roche Diagnostics Βόρειας Αμερικής.

Περισσότεροι από 2 στους 5 Αμερικανούς 

άνω των 55 ετών (περίπου 42%) αναμένεται να αναπτύξουν άνοια στα γηρατειά, 

ενώ το 92% όσων έχουν 

ήπια γνωστική έκπτωση δεν έχουν διαγνωστεί. 

«Πρόκειται για ένα ακόμη σημαντικό βήμα στην επέκταση της πρόσβασης σε διαγνωστικά εργαλεία για το Αλτσχάιμερ», σημείωσε η Dr. Joanne Pike, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Alzheimer’s Association. 

Ωστόσο, τόνισε ότι "το τεστ αυτό δεν παρέχει διάγνωση Αλτσχάιμερ, αλλά βοηθά στον αποκλεισμό 

της παρουσίας αμυλοειδών πλακών".
Ένα αρνητικό αποτέλεσμα υποδεικνύει 

ότι πρέπει να αναζητηθούν άλλες αιτίες 

για τη γνωστική έκπτωση 

ενώ ένα θετικό αποτέλεσμα απαιτεί 

περαιτέρω εξειδικευμένες εξετάσεις. 
Το Elecsys pTau181 είναι το δεύτερο αιματολογικό τεστ 

που λαμβάνει έγκριση από τον FDA το 2025 

για τη νόσο Αλτσχάιμερ. 

Το νέο τεστ της Roche μετρά την πρωτεΐνη pTau181

στο πλάσμα του αίματος επειδή τα αυξημένα επίπεδά της 

σχετίζονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ 

και άλλες νευροεκφυλιστικές παθήσεις. 

Βιοδείκτες 
Σύμφωνα με τον Dr. Richard Isaacson, νευρολόγο πρόληψης, 

η ύπαρξη διαφορετικών αιματολογικών τεστ που μετρούν διαφορετικούς βιοδείκτες δίνει μια πιο πλήρη εικόνα 

για την υγεία του εγκεφάλου. Ο ίδιος τόνισε ότι δεν βασίζεται ποτέ σε ένα μόνο τεστ, σημειώνοντας πως  
«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με τη μαζική εφαρμογή, γιατί η ιατρική κοινότητα ακόμα μαθαίνει πώς να ερμηνεύει σωστά αυτά τα τεστ». Παρά τις επιφυλάξεις, ο ίδιος θεωρεί την πρόοδο εντυπωσιακή: «Βρισκόμαστε στο πρώτο στάδιο μιας μεγάλης εξέλιξης. Αυτά τα τεστ αποτελούν την αρχή μιας νέας εποχής για τη διάγνωση του Αλτσχάιμερ».

 

~~~

     

 Πηγές: 

- HealthFarma

- FDA 

- ΕΟΔΥ

- Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA)

 

 

ΕΣΑμεΑ: φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση προσώπων με αναπηρία στην Ελλάδα

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΤΗΣ Ε.Σ.Α.μεΑ.

Αθήνα:        29.09.2025
Αρ. Πρωτ.:    1276

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ακραία, επίμονη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση των προσώπων με αναπηρία στην Ελλάδα

Το τετράπτυχο της περιθωριοποίησης των ατόμων με αναπηρία στην Ελλάδα

• Φτώχεια: Το 2024, 1 στους 2 πολίτες με αναπηρία (16-64 ετών) ζουν σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού, δεύτερη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. (με ελάχιστή διαφορά της τάξεως του 0,1 από την Βουλγαρία). Οι 3 στους 10 με αναπηρία 65+ (30,2%) ζουν πλέον σε φτώχεια ή/και κοινωνικό αποκλεισμό. 
• Στην Ελλάδα έχουμε το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ και για προσώπα με αναπηρία με ληξιπρόθεσμες οφειλές (44,5%) και για νοικοκυριά με υπερβολική επιβάρυνση από το κόστος στέγασης (33%)!
• Εργασιακός Αποκλεισμός: Η συμμετοχή των προσώπων με αναπηρία στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό είναι μόλις 25,3%, δεύτερη χαμηλότερη τιμή του δείκτη στην ΕΕ
• Ελλειμματική Κοινωνική Προστασία: Το 2024, η Ελλάδα καταγράφει τη χαμηλότερη τιμή στην «Επίδραση των κοινωνικών μεταβιβάσεων (εξαιρουμένων των συντάξεων) στη μείωση της φτώχειας» που υπολογίστηκε σε 16,6 (ΕΕ: 34,4). Στα άτομα με αναπηρία 16-64 ετών, η μείωση της φτώχειας λόγω των κοινωνικών μεταβιβάσεων (περιλαμβανομένων και των συντάξεων), είναι μόλις 5,3 μονάδες -τελευταία θέση στην ΕΕ.
• Πανάκριβη Υγεία: Η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ιδιωτικών πληρωμών για την υγεία στην ΕΕ: 34,3% των άμεσων δαπανών για την υγεία καλύπτονται απευθείας από την τσέπη των νοικοκυριών. Οι 8 στους 10 πολίτες με αναπηρία έχουν μειώσει βασικές δαπάνες διαβίωσης για να καλύψουν ανάγκες υγείας.

   Αντικείμενο του παρόντος δελτίου Στατιστικής Πληροφόρησης (επισυνάπτεται) του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ είναι η διεύρυνση των ανισοτήτων σε βάρος του πληθυσμού με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και η επιμονή της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, παρά τη σταδιακή βελτίωση σειράς κοινωνικοοικονομικών δεικτών στη χώρα. Εξετάζονται συνδυαστικά μια σειρά βασικών παραμέτρων και δεικτών που σχετίζονται με την ακραία και επίμονη φτωχοποίηση και περιθωριοποίηση των προσώπων με αναπηρία στη χώρα. Οι επιπτώσεις των πολλαπλών κρίσεων, που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει η Ελλάδα, σε συνδυασμό με τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας,  έχουν διαμορφώσει μια οριακή και επικίνδυνη κοινωνική συνθήκη, όπου μεγάλα τμήματα του πληθυσμού έχουν μαζικά περιθωριοποιηθεί και αδυνατούν πλέον, όχι μόνο να ανταπεξέλθουν στο κόστος κάλυψης βασικών αναγκών διαβίωσης, αλλά εν τέλει να συμμετέχουν στην κοινωνία.

Οι μισοί πολίτες με αναπηρία στις παραγωγικές ηλικίες βρίσκονται 

στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. 

  Εξίσου ζοφερή είναι η εικόνα και για τα άτομα με αναπηρία 65 ετών και άνω, με τις συνεχείς περικοπές στις συντάξεις των προηγούμενων ετών και την κάθετη αύξηση του κόστους διαβίωσης, να θέτουν πλέον και τους ηλικιωμένους και συνταξιούχους με αναπηρία σε κίνδυνο εξαθλίωσης. Το υπέρογκο κόστος στέγασης, το δραματικό κύμα ακρίβειας στα προϊόντα, την ενέργεια, τα καύσιμα κ.ά., και το δυσβάστακτο πρόσθετο κόστος που απαιτείται για την κάλυψη των αναγκών που πηγάζουν από την αναπηρία/ χρόνια/ σπάνια πάθησή τους, καθιστά αδύνατη την κάλυψη βασικών καθημερινών αναγκών διαβίωσης. 

Μια μεγάλη μάζα ατόμων με αναπηρία βρίσκονται  στο κοινωνικό περιθώριο.

  Η Ε.Σ.Α.μεΑ. διεκδικεί να υπάρξει ολοκληρωμένη μέριμνα και στήριξη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, μέσω ενός πλαισίου συνδυαστικών μέτρων, το οποίο θα έχει συνέχεια σε βάθος χρόνου. Σήμερα είναι απολύτως αναγκαία η λήψη μέτρων για την άμεση ενίσχυση του εισοδήματος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, ώστε να προστατευτούν από την περιθωριοποίηση. Η αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων και των συντάξεων και η κατάργηση της άδικης διακοπής του επιδόματος αναπηρίας όταν το άτομο με αναπηρία καταφέρει να εργαστεί, αποτελούν βασικές διεκδικήσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ. σε αυτή την κατεύθυνση.

  Η προστασία από πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας, 

  η συμπερίληψη των προσώπων με αναπηρία σε κάθε Πρόγραμμα της Στρατηγικής Κοινωνικής Στέγασης με διακριτό τρόπο, όπως ισχύει για τους πολύτεκνους και τους τρίτεκνους, η φορολογική ελάφρυνση με απαλλαγή από τα τεκμήρια εισοδήματος και η διεύρυνση του μέτρου απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ για άτομα με αναπηρία 50% και άνω χωρίς εισοδηματικά κριτήρια,  αποτελούν επίσης κάποιες από τις τεκμηριωμένες προτάσεις, που η Ε.Σ.Α.μεΑ. έθεσε υπόψη του Πρωθυπουργού τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 2025. Παράλληλα, η  αύξηση της συμμετοχής των προσώπων  με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στο εργατικό δυναμικό της χώρας, πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα το επόμενο διάστημα, μέσω της άρσης των υφιστάμενων εμποδίων και της εφαρμογής θετικών μέτρων δράσης, με τη θέσπιση και εφαρμογή ενός Εθνικού Προγράμματος «Εγγύηση για την απασχόληση και τις δεξιότητες των προσώπων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις».

  Η Ε.Σ.Α.μεΑ. διεκδικεί σταθερά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος υγείας και θεωρεί αναγκαία τη θεσμοθέτηση της συμμετοχής εκπροσώπου της Ε.Σ.Α.μεΑ. σε όλους τους Φορείς Σχεδιασμού, Εφαρμογής και Αξιολόγησης πολιτικών για την υγεία, ώστε να διασφαλιστεί η ανεμπόδιστη πρόσβαση των προσώπων με αναπηρία σε ποιοτική, ολιστική,  δημόσια φροντίδα υγείας και αποκατάστασης. Άμεσα θα πρέπει να υπάρξει λήψη μέτρων για την οικονομική προσβασιμότητα στην υγεία, όπως η μείωση του ΦΠΑ στο χαμηλότερο συντελεστή για τα απαραίτητα τεχνικά βοηθήματα, η επαναφορά του άρθρου 18 του ν. 4172/2013 που προέβλεπε μείωση φόρου από ιατρικές δαπάνες, για τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, καθώς και η διεύρυνση αυτού.

Μπαμπά, τρέχει αίμα!..

Αγαπητές και αγαπητοί φίλες και φίλοι 

της ΚΟΦιΨΥ

λάβαμε την παρακάτω σοφή επιστολή 

από μέλος του σωματείου μας. 

Την δημοσιεύουμε εισακούοντας 

την θερμή του παράκληση

να παραμείνει ανώνυμος:

 

 «Η κόρη μου, έξι χρονών τότε.  

Έκοψε το χέρι της καθώς έπαιζε. 

Έτρεξε σε μένα με τρόμο, 

άφησα την ζαμπονοτυροπιτα στο τραπέζι, 

σαν επιθυμία που φοβήθηκε να γίνει πράξη 

και έβγαλα ένα χανζαπλάστ από το φαρμακείο. 

Το κόλλησα πάνω στην πληγή με το βλέμμα του  

«όλα καλά τώρα» και εκείνη 

με τον αυθορμητισμό της ηλικίας της με ρώτησε:

 «μπαμπά τώρα θα περάσει;». 

Όχι, αγάπη μου. Δεν περνάει έτσι. 

Ούτε το κόψιμο, ούτε αυτό που έρχεται μετά. 

Την είδα να σηκώνει το χανζαπλάστ λίγα λεπτά μετά… 

Απογοητεύτηκε που η πληγή ήταν ακόμα εκεί. 

Σαν να την πρόδωσε. 

Σαν να της είπαν ψέματα 

για το πώς δουλεύει η φροντίδα.

 

Και τότε της είπα:

«Το τραύμα θέλει χρόνο. Δεν είναι διακόπτης. 

Δεν είναι υπόσχεση. 

Είναι σιωπή που χρειάζεται χώρο να κάνει τον κύκλο της.»
Δεν περνάει έτσι αγάπη μου. 

Το τραύμα θέλει χρόνο. 

Θέλει μέρες που μοιάζουν ίδιες. 

Θέλει νύχτες σιωπής. 

Θέλει να σε δει να συνεχίζεις ακόμα και όταν πονάς. 

Θέλει να αγαπηθεί, όχι να αγνοηθεί. 

Της χάιδεψα τα μαλλιά και της είπα: 

«Δεν πέρασε ακόμη, μικρή μου, γιατί όλα τα πράγματα 

θέλουν τον χρόνο τους. 

Ακόμα και η ίαση.»

 

Και τότε, χωρίς να το ξέρει, 

μου έμαθε ξανά κάτι απλό αλλά σπάνιο. 

Ότι το τραύμα δε φεύγει με το καλημέρα. 

Σου μαθαίνει να περιμένεις. 

Να ανασαίνεις με τον πόνο παρέα. 

Μέχρι που μια μέρα, ξυπνάς και δεν αιμορραγείς. 

Μπορεί να ’χει μείνει σημάδι, ναι. Αλλά δεν στάζει πια. 

Έτσι λοιπόν, όταν η κόρη μου με ρώτησε ξανά 

«Πότε θα περάσει;»
της είπα «Όταν πάψεις να το κοιτάς κάθε τρία λεπτά. 

Όταν αρχίσεις να ζεις και με την πληγή. 

Μέχρι να γίνει απλώς παρελθόν.» 

 

Αν θα κοπείς ξανά; 

Πιθανόν ναι αγάπη μου, 

αλλά αξίζει να σταματήσεις να παίζεις;»

 

Chill out στον μαγικό κόσμο των πουλιών

   Ξύπνησε από τιτιβίσματα πουλιών. Πετάρισε τα μάτια κοιτώντας τριγύρω: στο κουρτινόξυλο, στο κομοδίνο, στο κρεβάτι, πουλιά… Κόκκινα, κίτρινα, μαύρα, γαλάζια, λευκά, σταχτοπράσινα, σε όλους τους δυνατούς συνδυασμούς, πουλιά… Με μικρές και μεγάλες φτερούγες, με περίεργες ουρές, με παράξενα ράμφη, με αλλόκοτες και μελωδικές φωνές, πουλιά… Άλλα τον κοίταζαν από μακριά, μερικά πλησίασαν κοντύτερα, κάποια κάθισαν στους ώμους του, στο στήθος, στα χέρια, πουλιά…

  Έκλεισε τα βλέφαρα και σκέφτηκε:

 «Όνειρο, βλέπω όνειρο! Τώρα θ’ ανοίξω τα μάτια και θα έχουν εξαφανιστεί».

  Τινάχτηκε, λες και ξύπναγε από εφιάλτη. Ξαναντίκρισε τριγύρω πουλιά, παντού πουλιά…

  Ιπτάμενοι εισβολείς απ’ το πουθενά, πτερόεντες επισκέπτες απ’ το ανεξήγητο κοίταζαν με τα στρογγυλά ματάκια τους. Τα κοίταζε κι αυτός.

 «Καλημέρα!» ακούστηκε μια βραχνή φωνή δίπλα του.

  Τρόμαξε! Του μιλούσε ένας παπαγάλος.

 «Άι, στο καλό!» είπε δυνατά.

 «Στο καλό!» είπε κι ο παπαγάλος.

 «Θα τρελαθώ!» ψέλλισε ο άνθρωπος.

 «Μα γιατί;» μίλησε πάλι ο παπαγάλος.

 «Τι έκανε λέει; Μιλάς κανονικά; Οι παπαγάλοι επαναλαμβάνουν εκείνα που ακούν, δεν μιλούν σαν άνθρωποι!»

 «Μα, δεν μιλώ σαν άνθρωπος, εσύ μιλάς σαν παπαγάλος!»

  Ο άνθρωπος έμεινε με το στόμα ορθάνοιχτο. Κατόπιν κούνησε το κεφάλι πέρα-δώθε κάμποσες φορές, λες κι ήθελε να βεβαιωθεί πως το μυαλό του ήταν στην θέση του.

 «Καλά, γιατί κάνεις έτσι;» είπε ένας κούκος που κάθονταν στο κομοδίνο.

  Ο άνθρωπος γούρλωσε τα μάτια.

 «Ονειρεύομαι, αυτό είναι! Δεν έχω ξυπνήσει ακόμα… Κοιμάμαι όρθιος! Σε λίγο θα μου πει κι ο κούκος πως δεν μιλάει ανθρωπινά, αλλά πως εγώ κάνω “κούκου κούκου”».

 «Ε, ναι, εσύ κάνεις “κούκου κούκου”. Πού είναι το περίεργο;»

 «Πού είναι το περίεργο που μιλάω κουκίσια; Πού είναι το περίεργο;»

 «Δεν μιλάς μόνον κουκίσια και παπαγαλίσια», είπε ένα κοράκι που κάθονταν στο κουρτινόξυλο, «μιλάς και κορακίσια και κουκουβαγίσια! Και γενικά μιλάς όλες τις γλώσσες των πουλιών!»

 «Μιλάω… όοολες τις γλώσσες των πουλιών;»

 «Ναι, όοολες!» επιβεβαίωσε κι ένα μεγάλο ξωτικό πουλί, με τεράστιο ράμφος και κιτρινοπράσινες φτερούγες.

 «Ναι, ε; Και πώς γίνεται αυτό, μου λέτε;»

 «Δεν ξέρουμε πώς γίνεται», είπε ένας φασιανός. «Απλώς γίνεται!»

 «Καταρχάς πώς βρεθήκατε στο δωμάτιό μου. Ε; Πώς;»

 «Δεν ξέρουμε πώς βρεθήκαμε», πήρε τον λόγο μια πέρδικα. «Απλώς βρεθήκαμε!»

 «Α, χα, χα!» έκανε με μάτι που σχεδόν γυάλιζε απ’ την τρέλα ο άνθρωπος.

 «Α, χα, χα!» επανέλαβαν και τα πουλιά.

 «Λοιπόν, τέρμα! Ή θα μου δώσετε μια πειστική εξήγηση για το τι συμβαίνει εδώ μέσα ή θ’ ανοίξω το παράθυρο και θα πάρετε δρόμο. Εξηγηθήκαμε;»

  Τα πουλιά κατσούφιασαν. Κι ο παπαγάλος που μίλησε στην αρχή, ξαναπήρε τον λόγο:

 «Εντάξει, εντάξει, μην θυμώνεις! Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε μιαν εξήγηση».

  Ο άνθρωπος φάνηκε να ικανοποιείται προς το παρόν απ’ την καλή πρόθεση του παπαγάλου, αλλά αμέσως μετά συνειδητοποίησε πως ζητούσε μιαν εξήγηση από ένα σμήνος πουλιών που βρέθηκε ως δια μαγείας στο δωμάτιό του, και τα έβαλε με τον εαυτό του:

 «Σίγουρα έχω τρελαθεί!» μουρμούρισε. Μα, μην ξέροντας τι άλλο να κάνει, περίμενε να του… εξηγήσουν πώς βρέθηκαν εκεί.

  Ο παπαγάλος πήρε ύφος διανοουμένου:

 «Το σίγουρο είναι πως πριν βρεθούμε εδώ, θα έπρεπε να βρισκόμασταν κάπου αλλού. Μπορεί, βέβαια, να μην υπήρχαμε πουθενά πριν ή να υπήρχαμε και να μην το θυμόμαστε. Ίσως αυτό είναι μια πραγματικότητα, αλλά ίσως η πραγματικότητα…»

  Ο άνθρωπος άρχισε να εκνευρίζεται:

 «Φτάνει, φτάνει, μ’ έπιασε πονοκέφαλος, δεν είναι λογικά πράγματα αυτά, δεν είναι! Τα πουλιά δεν μιλούν ανθρωπινά, κι οι άνθρωποι δεν μιλούν πουλίσια. Αυτό είναι μια καλή σκέψη!»

  Ο παπαγάλος διαφώνησε:

 «Αφού μιλάμε και καταλαβαινόμαστε μεταξύ μας, σημαίνει πως γίνεται. Αυτή είναι μια σωστή σκέψη!»

  Ο άνθρωπος δεν συμβιβάστηκε με την ιδέα πως μιλούσε πουλίσια κι έσκυψε το κεφάλι συλλογισμένος.

 «Νομίζω πως συμβαίνει κάτι άλλο», είπε. «Εγώ μιλάω ανθρωπινά, ο παπαγάλος παπαγαλίσια, ο κούκος κουκίσια κι όλα τ’ άλλα πουλιά μιλούν το καθένα στην γλώσσα του, αλλά όποιος κι αν μιλάει απ’ όλους μας, οι άλλοι τον καταλαβαίνουν στην γλώσσα την δική τους».

  Τα πουλιά επιδοκίμασαν την σκέψη του, κουνώντας το κεφάλι καταφατικά.

 «Όπως συμβαίνει και μ’ εσάς τους ανθρώπους: όταν μιλάει ένας, οι άλλοι καταλαβαίνουν ό,τι θέλουν», παρατήρησε ο παπαγάλος.

  Ο άνθρωπος θαύμασε την οξύνοια του πουλιού, αλλά έκανε πως θεώρησε φυσιολογική την σκέψη του και συνέχισε:

 «Το θέμα είναι, λοιπόν, γιατί συμβαίνει αυτό και γιατί σ’ εμένα;»

  Ένα κοτσύφι παρατήρησε:

«Περίεργα σκέφτεστε εσείς οι άνθρωποι! Τι θα πει “γιατί συμβαίνει αυτό και γιατί σ’ εμένα;” Γιατί έτσι! Θα μπορούσαμε να πούμε κι εμείς: “Γιατί εκεί που τρώμε ένα σκουληκάκι, μας βρίσκουν τα σκάγια του κυνηγού πριν καν προλάβουμε να το καταπιούμε;” Το ίδιο θα μπορούσε να πουν και η πέρδικα και η μπεκάτσα κι άλλα πολλά πουλιά εδώ μέσα. Το “γιατί” δεν υπάρχει σ’ εμάς. Ούτε το “γιατί ζούμε” ούτε το “γιατί πεθαίνουμε”. Αλλά είναι πολύ όμορφο να ξυπνάς πριν το χάραμα πεινασμένος και να ψάχνεις σκουληκάκια στο υγρό χώμα. Μυρίζει τόσο υπέροχα το δάσος, όταν εξατμίζεται η δροσιά πάνω απ’ τα φύλλα κι απ’ τα χόρτα! Κι ακούγεται σαν μουσική το ποτάμι ανάμεσα στα πλατάνια και στα πουρνάρια. Κι ο ήλιος, τι ωραία που στέλνει την ζεστασιά του κάτω απ’ τις νυχτωμένες φτερούγες μας!»

  Το τρυγόνι αναφώνησε:

 «Πάντα ποιητής το κοτσύφι! Γι’ αυτό είναι μέσα στα μαύρα, σαν τους δικούς σας ποιητές».

  Το κοράκι ειρωνεύτηκε με την βραχνή φωνή του:

 «Κι εγώ μέσα στα μαύρα είμαι, αλλά δεν γράφω ποιήματα».

  Ο σπουργίτης άρπαξε την κουβέντα σαν ψίχουλο στον αέρα:

 «Σωστά! Όμως είσαι σαν τα “κοράκια” των ανθρώπων, τους νεκροθάφτες, μόνο που αυτοί θάβουν τα πτώματα, ενώ εσύ τα τρως».

 «Εγώ τα τρώω εξ ανάγκης. Αυτοί τα “τρώνε” εκ πεποιθήσεως: φέρετρα, νεκροφόρες, στεφάνια, κόλλυβα… Χοντρή μάσα! Μακάρι να μου έμοιαζαν έστω και στο μικρό μου νυχάκι!»

  Μπήκε στην μέση το παγώνι:

 «Έι, σταματήστε πια να τσακώνεστε σαν… άνθρωποι!»

  Κι ανοίγοντας τα μεγάλα εντυπωσιακά φτερά του, σκόρπισε τριγύρω τον θαυμασμό, αλλά προσέλκυσε και τα πικρόχολα σχόλια της κουκουβάγιας:

 «Μιλάς κι εσύ, φανταχτερό πλάσμα, που μιμείσαι στην εντέλεια τις παρδαλοφουστανούδες γυναίκες των ανθρώπων;»

  Κάγχασε το παγώνι:

 «Πφ! “παρδαλοφουστανούδες”! Μας εντυπωσίασες τώρα με τις σύνθετες λέξεις σου! Πάντοτε αφ’ υψηλού, πως δήθεν τα ξέρεις όλα! Εσύ κι αν μιμείσαι στην εντέλεια, στην εντελώς εντέλεια, τους σαχλαμαροδιανοούμενους ανθρώπους!»

  Η κουκουβάγια ξεράθηκε στα γέλια:

 «Δεν υπάρχει έκφραση “στην εντελώς εντέλεια”, ανόητο πλάσμα! Κοίτα μην σου τσαλακωθεί κάνα φτερό, καλύτερα, κι άσε το πνεύμα στην ησυχία του!»

  Το παγώνι «τα πήρε στο κρανίο»:

 «Εγώ; Εγώ ν’ αφήσω το πνεύμα στην ησυχία του ή εσύ στην ησυχία τους τα φτερά μου; “Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο”, το είπε ο Ντοστογιέφσκι, ηλίθια! Τι νόμισες, πως δεν έχω ανοίξει βιβλίο;»

  Η κουκουβάγια γούρλωσε ακόμα περισσότερο τα ήδη γουρλωμένα της μάτια κι αντεπιτέθηκε:

 «Όταν ο Ντοστογιέφσκι έλεγε “η ομορφιά”, εννοούσε –στην… εντελώς εντέλεια– την πνευματική ομορφιά, την αισθητική, την καλλιέπεια, δεν εννοούσε τα παλιοφτερά σου, “σουσουράδα”, που παπαγαλίζεις μια φράση και το παίζεις έξυπνη!»

  Τώρα ήταν η σειρά της σουσουράδας «να τα πάρει». Κάτι πήγε να πει κι ο παπαγάλος, που ως φαίνεται παρεξηγήθηκε με την λέξη «παπαγαλίζεις», αλλά το πουλί με την μακριά ουρά τον πρόλαβε και πήρε τον λόγο:

 «Τι ζόρι τραβάς με τις σουσουράδες, μου λες, παλιοκουκουβάγια; Δεν βλέπεις τα μάτια σου, που είναι σαν φανάρια από μπουλντόζα, μιλάς κιόλας;»

  Η κουκουβάγια ανέκτησε την αυτοκυριαρχία της και είπε σκωπτικά:

 «Πώς να δω τα μάτια μου, κυρία μου; Μπορεί κανείς να δει τα μάτια του; Εκτός βέβαια κι αν… τα βγάλει!»

 «Τιιι;» πετάχτηκε η σουσουράδα. «Τι θες να πεις, βρωμοπούλι; Πως είμαι καμιά “ελαφριά”, επειδή λεν “σουσουράδες” όσες “βγάζουν τα μάτια τους”;»

  Ο άνθρωπος, που τόση ώρα κοιτούσε μια το ένα πουλί, μια το άλλο, κι απολάμβανε χαμογελώντας τους ξεκαρδιστικούς διαλόγους τους, θεώρησε συνετό να παρέμβει:

 «Ψυχραιμία, ψυχραιμία πουλιά… Δεν βγαίνει τίποτα με το να αλληλοκατηγορείστε!»

  Η λέξη «αλληλοκατηγορείστε» άρεσε εξαιρετικά στην κουκουβάγια, γιατί ένωνε και χώριζε τις φτερούγες της λες και χτύπαγε παλαμάκια.

 «Πίστευα», συνέχισε ο άνθρωπος, «πως αυτά είναι δικά μας καμώματα, αλλά απ’ ό,τι βλέπω, δεν πάτε πίσω κι εσείς! Αν μάδαγα τα φτερά σας και σας φόραγα ρούχα, αλλάζοντας αναλόγως και το σχήμα του κορμιού σας, νομίζω πως θα μεταμορφωνόσασταν στην κοινωνία που ζω!»

  Τα πουλιά φάνηκαν να πειράχτηκαν απ’ τα λόγια του:

 «Εγώ, δηλαδή», είπε το αηδόνι, «θα ήμουν ο Παβαρότι ή η Κάλλας;»

  Ο άνθρωπος θαύμασε:

 «Ξέρεις από όπερα; Εκπληκτικό!»

 «Όχι!» απάντησε το αηδόνι, «δεν ξέρω γρι από όπερα, ούτε τον Μικρό Πρίγκιπα του Εξυπερύ γνωρίζω, ούτε την Φάρμα των Ζώων του Όργουελ, ούτε τους Μύθους του Αισώπου, που τα ζώα μιλούν ανθρωπινά. Αλλά, να, είναι σαν να σκέφτομαι… με το μυαλό σου!»

  Τ’ άλλα πουλιά επιβεβαίωσαν την παρατήρηση του αηδονιού. Κι αυτά έτσι ένιωθαν, λες και μιλούσαν με τον τρόπο σκέψης του ανθρώπου.

  Έπεσε σιωπή στο δωμάτιο…

  Τα πουλιά συγκεντρώθηκαν στο κρεβάτι. Ο άνθρωπος έβαλε πίσω απ’ την πλάτη του το μαξιλάρι, ν’ ακουμπάει στα κάγκελα του κρεβατιού, κι ανασηκώθηκε. Κοιτάζονταν χωρίς να μιλούν. Ξαφνικά, το συνειδητοποίησαν ταυτόχρονα: Ούτε πριν μιλούσαν! Όχι τουλάχιστον κουνώντας τα χείλη ή τα ράμφη. Μιλούσαν με την σκέψη…

  Ο άνθρωπος άπλωσε το χέρι στο κομοδίνο να πιάσει το ποτήρι με το νερό που έβαζε πάντα εκεί, γιατί μπορούσε να διψάσει την νύχτα και δεν ήθελε να εγκαταλείψει την ζεστασιά του κρεβατιού του, πηγαίνοντας μέχρι την κουζίνα να πιει.

  Τότε είδε πεσμένο στο πάτωμα το βιβλίο που ανακάλυψε στην σοφίτα. Έναν παλαιό δερματόδετο τόμο με φανταστική εικονογράφηση, γραμμένο σε μιαν άγνωστη γλώσσα.

  Το σήκωσε και κοίταξε στο εξώφυλλο: «Ο Μαγικός Κόσμος των Πουλιών». Μα πώς; Πώς καταλάβαινε μια γλώσσα που δεν μιλούσε; Άρχισε να το ξεφυλλίζει… Μόνον γράμματα. Οι εικόνες είχαν πετάξει, ζωντάνεψαν και κάθονταν γύρω του, κοιτάζοντάς τον με τα λυπημένα τους μάτια, σαν εγκαταλελειμμένα παιδιά που γύρευαν κάποιον να τα υιοθετήσει.

  Στην πρώτη σελίδα μια επεξήγηση: «Αν ανοίξεις το βιβλίο τα μεσάνυχτα, την νύχτα που έχει το μεγαλύτερο φεγγάρι του χρόνου, θα μάθεις να διαβάζεις με την καρδιά και το χαρτί θα ζωντανέψει».

  Χθες ήταν αυτή η νύχτα! Και το βιβλίο θα έπεσε στο πάτωμα στις δώδεκα, όταν μισοκοιμισμένος έπιασε το ποτήρι να πιει νερό.

 «Μα, γίνονται τέτοια πράγματα;» σκέφτηκε.

  Στην τρίτη σελίδα κάτι στίχοι: «Κόσμος κι όνειρο είν’ ένα/ και τα δυο μαζί κανένα!»

  Γύρισε στο τέλος: «Η μαγεία είναι η αλήθεια της ψυχής. Η λογική είναι η απομάγευση του κόσμου. Τα πουλιά μεταφέρουν στις φτερούγες τους τα θελήματα των θεών, που είναι… (ακολουθούσαν αλλοιωμένες οι λέξεις, λες και στάλαξε πάνω τους νερό ή δάκρυ) των ανθρώπων». Επανέλαβε την κατεστραμμένη φράση: «Τα πουλιά μεταφέρουν στις φτερούγες τους τα θελήματα των θεών, που είναι… των ανθρώπων».

  Έκλεισε το βιβλίο και κοίταξε γύρω του. Κανένα πουλί – είχαν εξαφανιστεί…

  Άνοιξε το βιβλίο: οι εικόνες είχαν επιστρέψει!

  Να, ο παπαγάλος, η σουσουράδα, το παγώνι, ο κόρακας, το κοτσύφι κι όλα τ’ άλλα πολύχρωμα και παράξενα πουλιά. Έγιναν πάλι ωραίες ζωγραφιές, ακίνητες, χάρτινες. Και τον κοιτούσαν, καθόλου, μα καθόλου λυπημένα πλέον, σαν εγκαταλελειμμένα παιδιά που ξαναγύρισαν σπίτι τους. Μα τι παράξενο, τα γράμματα δεν μπορούσε πια να τα διαβάσει! Η γλώσσα είχε ξαναγίνει άγνωστη…

  Άνοιξε το παράθυρο. Γοργά πουλιά μ’ εκτυφλωτικές φτερούγες χύμηξαν στο δωμάτιο οι πρωινές αχτίδες.

  Θυμήθηκε το κοτσύφι: «Κι ο ήλιος, τι ωραία που στέλνει την ζεστασιά του κάτω απ’ τις νυχτωμένες φτερούγες μας! Μυρίζει τόσο υπέροχα το δάσος, όταν εξατμίζεται η δροσιά πάνω απ’ τα φύλλα κι απ’ τα χόρτα! Κι ακούγεται σαν μουσική το ποτάμι ανάμεσα στα πλατάνια και στα πουρνάρια».

  Βούιζε αφρισμένο των περαστικών το ποτάμι στον δρόμο. Δυο γυναίκες με πολύχρωμα φορέματα περνούσαν καμαρωτά σαν παγώνια. «Παρδαλοφουστανούδες», θυμήθηκε τα λόγια της κουκουβάγιας.

  Μισή ώρα αργότερα έφτασε στο σχολείο. Ο άνθρωπος αυτός ήταν δάσκαλος. Το ’κρυβε σαν αμάρτημα πως έγραφε κιόλας. Δηλαδή «σαχλαμαροδιανοούμενος», στην… εντελώς εντέλεια, όπως θα έλεγε και το παγώνι.

  Μπήκε στην τάξη και κοίταξε τα παιδιά ένα-ένα. Σαν πουλάκια του φάνηκαν έτοιμα να φτερουγίσουν γύρω του.

  Πήρε την κιμωλία και σημείωσε στον πίνακα:

 «Η λογική είναι η απομάγευση του κόσμου!»

  Γύρισε προς την τάξη και ρώτησε:

 «Ποιος ξέρει τι σημαίνει “απομάγευση”;»

  Κανείς δεν ήξερε.

  Τότε, δειλά-δειλά, μια μαθήτρια με γυαλάκια και πανέξυπνα μάτια, που έμοιαζε με κουκουβάγια, ύψωσε το χέρι σαν φτερό.

  Ο δάσκαλος της έκανε νόημα να μιλήσει:

 «Νομίζω, κύριε, πως σημαίνει…»

  Το παιδί κόμπιασε. Ο δάσκαλος το ενθάρρυνε να συνεχίσει.

 «Σημαίνει πως κάτι έχασε την μαγεία του!»

  Σιωπή απλώθηκε στην αίθουσα…

  Κοιτάζονταν όλοι, και δίχως να μιλούν καταλαβαινόντουσαν, λες και μίλαγαν με την σκέψη.

 

του ΔΗΜΗΤΡΗ Ε. ΣΟΛΔΑΤΟΥ

Λευκαδίτικα διηγήματα, 

Fagotto books, 2016

*